
On March 1st, Poland observes Cursed Soldiers National Remembrance Day, honoring the men and women who continued the fight for independence after World War II. Though the war against Germany ended in 1945, for many Polish resistance fighters, a new struggle had only just begun. The Soviet Union, which had pushed the Germans out, imposed its own brutal rule over Poland, installing a communist regime that served Moscow rather than the Polish people. Thousands of former members of the Home Army (Armia Krajowa), Poland’s wartime underground, refused to accept this new occupation. They took up arms against the communist authorities, hoping to restore true Polish sovereignty.
We wrote about Witold Pilecki – the most recognised Cursed Soldier, killed by communist, whose body was still not found, here:
Last year we visited museum dedicated to coursed soldiers and political prisoners on Warsaw – Rakowiecka 37. You can read about it here;
Historians estimate that between 120,000 and 180,000 Poles were involved in the postwar anti-communist resistance, with over 17,000 fighting as active partisans. The communist government, backed by Soviet secret police forces like the NKVD, responded with ruthless repression. Fighters were labeled as “bandits” and “fascists,” arrested, tortured, and executed. Thousands died in combat, while others were murdered in prisons or subjected to show trials. The regime sought not only to destroy them physically but also to erase them from Poland’s historical memory.

The Cursed Soldiers (Żołnierze Wyklęci) fought throughout the late 1940s and into the early 1950s, organizing ambushes, freeing prisoners, and attacking NKVD camps and security outposts. Although some of their actions were offensive, many were acts of self-defense, as the communists launched manhunts aimed at their total destruction. Łupaszka’s 5th Vilnius Brigade, Hieronim Dekutowski’s “Zapora” unit, and the Freedom and Independence (WiN) organization were just a few of the many resistance groups that refused to surrender.
The Polish underground hoped that with the onset of the Cold War, the West—particularly the United States and Great Britain—would come to their aid. However, Poland had been sacrificed at the Yalta Conference, where the Allied powers effectively conceded Eastern Europe to Soviet control. As the years passed, it became clear that help would not come. One by one, partisan groups were hunted down. The last known resistance fighter, Józef Franczak “Lalek”, was killed in an ambush in 1963, nearly two decades after World War II had ended.

For decades, the communist authorities ensured that the Cursed Soldiers remained forgotten. Official propaganda depicted them as criminals, suppressing any attempts to commemorate their struggle. Families of the fallen were often harassed or forced into silence. Even after the fall of communism in 1989, traces of this propaganda lingered, and it took years before the full truth about their resistance was widely acknowledged.
The memory of these forgotten heroes was restored thanks to the tireless efforts of historians, journalists, social activists, and families of the fallen. A crucial step in this process came on February 9, 2011, when Polish President Bronisław Komorowski signed a law officially establishing March 1st as Cursed Soldiers National Remembrance Day. The date was chosen in honor of seven leaders of the 4th General Board of the Freedom and Independence movement, who were executed by the communists on March 1, 1951:
• Łukasz Ciepliński
• Mieczysław Kawalec
• Józef Batory
• Adam Lazarowicz
• Franciszek Błażej
• Karol Chmiel
• Józef Rzepka
Each year, lectures, discussions, concerts, and patriotic celebrations take place across Poland, ensuring that their sacrifice is never forgotten.
The story of the Cursed Soldiers is a painful but essential part of Poland’s history. It reminds us that the fight for freedom did not end in 1945 but continued long afterward. These men and women refused to accept foreign domination, even when the odds were overwhelmingly against them. Though they were vilified in their time, history now recognizes them for what they truly were—heroes who fought for an independent Poland.
By commemorating their struggle, we honor not only their memory but also the enduring Polish spirit of resistance against tyranny.
#CursedSoldiers #PolishHistory #CommunistPoland #WeRemember
Text: IWONA GOLIŃSKA
Source / Photo: IPN
Pl.
Żołnierze Wyklęci: Zapomniany rozdział polskiej walki o wolność
1 marca w Polsce obchodzony jest Narodowy Dzień Pamięci Żołnierzy Wyklętych, upamiętniający mężczyzn i kobiety, którzy kontynuowali walkę o niepodległość po II wojnie światowej. Chociaż wojna z Niemcami zakończyła się w 1945 r., dla wielu polskich bojowników ruchu oporu nowa walka dopiero się zaczynała. Związek Radziecki, który wyparł Niemców, narzucił Polsce własne brutalne rządy, instalując reżim komunistyczny, który służył Moskwie, a nie narodowi polskiemu. Tysiące byłych członków Armii Krajowej, polskiego podziemia wojennego, odmówiło zaakceptowania tej nowej okupacji. Podjęli walkę z władzami komunistycznymi, mając nadzieję na przywrócenie prawdziwej polskiej suwerenności.
O Witoldzie Pileckim – najbardziej znanym Żołnierzu Wyklętym, zamordowanym przez komunistów, którego ciała do dziś nie odnaleziono, pisaliśmy w naszym komentarzu (w linku powyżej).
W zeszłym roku odwiedziliśmy muzeum poświęcone żołnierzom i więźniom politycznym na ul. Rakowieckiej 37 w Warszawie. Można o nim przeczytać w linku (powyżej).
Historycy szacują, że w powojennym antykomunistycznym ruchu oporu brało udział od 120 000 do 180 000 Polaków, a ponad 17 000 walczyło jako aktywni partyzanci. Rząd komunistyczny, wspierany przez sowiecką tajną policję, taką jak NKWD, odpowiedział bezwzględnymi represjami. Bojowników określano mianem „bandytów” i „faszystów”, aresztowano, torturowano i stracono. Tysiące z nich zginęło w walce, podczas gdy inni zostali zamordowani w więzieniach lub poddani pokazowym procesom. Reżim starał się nie tylko zniszczyć ich fizycznie, ale także wymazać z pamięci historycznej Polski.
Żołnierze Wyklęci walczyli pod koniec lat 40. i na początku lat 50., organizując zasadzki, uwalniając więźniów i atakując obozy NKWD i posterunki bezpieczeństwa. Chociaż niektóre z ich działań były ofensywne, wiele z nich było aktami samoobrony, ponieważ komuniści rozpoczęli obławy mające na celu ich całkowite zniszczenie. V Brygada Wileńska Łupaszki, oddział „Zapora” Hieronima Dekutowskiego i organizacja Wolność i Niezawisłość (WiN) to tylko kilka z wielu grup oporu, które odmówiły poddania się.
Polskie podziemie miało nadzieję, że wraz z nadejściem zimnej wojny Zachód — szczególnie Stany Zjednoczone i Wielka Brytania — przyjdzie im z pomocą. Jednak Polska została poświęcona na konferencji jałtańskiej, gdzie mocarstwa alianckie faktycznie oddały Europę Wschodnią pod kontrolę sowiecką. Z upływem lat stało się jasne, że pomoc nie nadejdzie. Jedna po drugiej grupy partyzanckie były ścigane. Ostatni znany bojownik ruchu oporu, Józef Franczak „Lalek”, zginął w zasadzce w 1963 roku, prawie dwie dekady po zakończeniu II wojny światowej.
Przez dziesięciolecia władze komunistyczne dbały o to, aby Żołnierze Wyklęci pozostali zapomniani. Oficjalna propaganda przedstawiała ich jako przestępców, tłumiąc wszelkie próby upamiętnienia ich walki. Rodziny poległych były często nękane lub zmuszane do milczenia. Nawet po upadku komunizmu w 1989 r. ślady tej propagandy pozostały, a zanim pełna prawda o ich oporze została powszechnie uznana, minęły lata.
Pamięć o tych zapomnianych bohaterach została przywrócona dzięki niestrudzonym wysiłkom historyków, dziennikarzy, działaczy społecznych i rodzin poległych. Kluczowy krok w tym procesie nastąpił 9 lutego 2011 r., kiedy prezydent Polski Bronisław Komorowski podpisał ustawę oficjalnie ustanawiającą 1 marca Narodowym Dniem Pamięci Żołnierzy Wyklętych. Data została wybrana na cześć siedmiu przywódców IV Zarządu Głównego Ruchu Wolność i Niezawisłość, którzy zostali straceni przez komunistów 1 marca 1951 r.:
• Łukasz Ciepliński
• Mieczysław Kawalec
• Józef Batory
• Adam Lazarowicz
• Franciszek Błażej
• Karol Chmiel
• Józef Rzepka
Co roku w całej Polsce odbywają się wykłady, dyskusje, koncerty i uroczystości patriotyczne, dzięki czemu ich poświęcenie nigdy nie zostanie zapomniane.
Historia Żołnierzy Wyklętych jest bolesną, ale istotną częścią historii Polski. Przypomina nam, że walka o wolność nie zakończyła się w 1945 r., ale trwała jeszcze długo. Ci mężczyźni i kobiety odmawiali zaakceptowania obcej dominacji, nawet gdy szanse były przytłaczająco przeciwko nim. Chociaż w swoim czasie byli oczerniani, historia uznaje ich teraz za to, kim naprawdę byli — bohaterami, którzy walczyli o niepodległą Polskę.
Upamiętniając ich walkę, czcimy nie tylko ich pamięć, ale także trwałego polskiego ducha oporu przeciwko tyranii.
#ŻołnierzeWyklęci #HistoriaPolski #PolskaKomunistyczna #Pamiętamy
Tekst: IWONA GOLIŃSKA
Źródło / Zdjęcia: IPN






Leave a comment