On March 8, International Women’s Day, we take a moment to honor the legacy and contributions of extraordinary women who have shaped Polish wartime history. Today, we introduce the most famous women whose courage, resilience, and patriotism continue to inspire generations.
Throughout Poland’s tumultuous history, many women have played pivotal roles in its struggles for freedom and survival. From resisting invaders to leading underground movements, these remarkable figures have demonstrated extraordinary bravery, resilience, and intelligence. Some of the most influential women in Polish wartime history we will focus on in this article include: Queen Jadwiga, Emilia Plater, Maria Skłodowska-Curie, Irena Sendler, Jadwiga Piłsudska, and Danuta “Inka” Siedzikówna.
Queen Jadwiga: A Monarch and Defender of Poland
Jadwiga 1373 or 1374 – 17 July 1399), also known as Hedwig (from German) and in Hungarian Hedvig, was the first woman to be crowned as monarch of the Kingdom of Poland She reigned from 16 October 1384 until her death. Born in Buda, she was the youngest daughter of Louis I of Hungary and Poland, and his wife, Elizabeth of Bosnia.
Queen Jadwiga (1373/4–1399) was the first female monarch of Poland and played a crucial role in shaping the country’s medieval history. Though primarily known for her diplomatic efforts, she actively worked to strengthen Poland’s defenses against foreign threats, particularly from the Teutonic Order. By marrying Jogaila of Lithuania, she secured the Polish-Lithuanian Union, which later became one of the most powerful entities in Europe. Jadwiga also supported military campaigns and contributed to the Christianization and unification of Lithuania. Her legacy as both a ruler and a protector of Poland remains deeply revered, and she was canonized as a saint in 1997.
Emilia Plater: The Heroine of the November Uprising
Emilia Plater (1806–1831) was a noblewoman and military leader who became a symbol of female courage during the November Uprising against Russian rule in 1830–1831. Inspired by Polish nationalist movements, she organized and commanded her own unit, fighting valiantly against Russian forces. Despite societal expectations that limited women’s roles in combat, Plater defied norms and proved that patriotism and bravery know no gender. Although she died before the uprising concluded, her legacy as a national heroine endures, immortalized in art and literature.
Maria Skłodowska-Curie: A Scientist in Service of War
While Maria Skłodowska-Curie (1867–1934) is best known for her groundbreaking scientific discoveries, her contributions during World War I were equally significant. She developed mobile X-ray units, affectionately known as “Little Curies,” which were deployed to the front lines to assist in diagnosing battlefield injuries. By personally training medical staff in radiology, she helped save countless lives. Curie’s wartime service, combined with her scientific achievements, solidified her reputation as one of Poland’s most remarkable women.
Irena Sendler: The Guardian of Jewish Children
During World War II, Irena Sendler (1910–2008) risked her life to rescue approximately 2,500 Jewish children from the Warsaw Ghetto. As a member of the underground organization Żegota, she and her network smuggled children out through sewers, hidden compartments, and false identities, placing them in orphanages, convents, and safe Polish families. Arrested and tortured by the Gestapo in 1943, she refused to reveal the identities of those who had assisted her. Today, Sendler is celebrated as one of Poland’s greatest wartime figures and honored as a Righteous Among the Nations.
Jadwiga Piłsudska: The Aviator of the Resistance
Jadwiga Piłsudska (1920–2014), daughter of Marshal Józef Piłsudski, was a distinguished aviator who served in the Polish Air Force during World War II. After fleeing Poland following the German invasion, she joined the British Air Transport Auxiliary (ATA), where she ferried military aircraft to frontline airfields. Her contributions symbolized the critical role women played in aviation and the broader resistance movement. Despite her privileged background, Piłsudska actively engaged in the fight against tyranny and remained dedicated to the cause of Polish independence throughout her life.
Danuta “Inka” Siedzikówna: A Young Heroine of the Anti-Communist Resistance
Danuta Siedzikówna (1928–1946), known by her codename “Inka,” was a teenage nurse and soldier in the Polish anti-communist resistance after World War II. As a member of the underground group known as the “Cursed Soldiers,” she provided essential medical aid to fighters opposing Soviet control over Poland. Captured by communist authorities, she was interrogated and sentenced to death at just 17 years old. Before her execution, she resolutely declared, “I acted as I should have.” Inka’s sacrifice remains a potent symbol of Poland’s enduring struggle against oppression.
Polish history is rich with stories of women who stood firm in the face of war, oppression, and adversity. From the monarchial leadership of Queen Jadwiga to the battlefield heroics of Emilia Plater, the scientific contributions of Maria Skłodowska-Curie, the humanitarian efforts of Irena Sendler, the aerial bravery of Jadwiga Piłsudska, and the youthful sacrifice of Danuta “Inka” Siedzikówna, these women defied expectations and made invaluable contributions to their nation. Their legacies continue to inspire generations of Poles and remind the world of the resilience and indomitable spirit of women in times of conflict.
Happy International Women’s Day!
Tekst: Iwona Golińska
Zdjęcia: Wikipedia
Pl.
Najsłynniejsze kobiety w historii wojennej Polski
8 marca, w Międzynarodowy Dzień Kobiet, poświęcamy chwilę, aby uczcić dziedzictwo i wkład niezwykłych kobiet, które ukształtowały polską historię wojenną. Dzisiaj przedstawiamy najsłynniejsze kobiety, których odwaga, odporność i patriotyzm nadal inspirują pokolenia.
W burzliwej historii Polski wiele kobiet odegrało kluczową rolę w jej walce o wolność i przetrwanie. Od stawiania oporu najeźdźcom po przewodzenie ruchom podziemnym, te niezwykłe postacie wykazały się niezwykłą odwagą, odpornością i inteligencją. W tym artykule przedstawiamy niektóre z najbardziej wpływowych kobiet w historii wojennej Polski: królową Jadwigę, Emilię Plater, Marię Skłodowską-Curie, Irenę Sendler, Jadwigę Piłsudską i Danutę „Inkę” Siedzikównę.
Królowa Jadwiga: Monarcha i Obrończyni Polski
Królowa Jadwiga (1373/4–1399) była pierwszą kobietą-monarchą Polski i odegrała kluczową rolę w kształtowaniu średniowiecznej historii kraju. Choć znana była przede wszystkim ze swoich wysiłków dyplomatycznych, aktywnie działała na rzecz wzmocnienia obrony Polski przed zagrożeniami zewnętrznymi, szczególnie ze strony Zakonu Krzyżackiego. Poślubiając Jagiełłę z Litwy, zapewniła sobie Unię Polsko-Litewską, która później stała się jedną z najpotężniejszych jednostek w Europie. Jadwiga wspierała również kampanie wojskowe i przyczyniła się do chrystianizacji i zjednoczenia Litwy. Jej dziedzictwo jako władczyni i obrończyni Polski pozostaje głęboko czczone, a w 1997 roku została kanonizowana jako święta.
Emilia Plater: Bohaterka Powstania Listopadowego
Emilia Plater (1806–1831) była szlachcianką i przywódczynią wojskową, która stała się symbolem kobiecej odwagi podczas Powstania Listopadowego przeciwko panowaniu Rosji w latach 1830–1831. Zainspirowana polskimi ruchami nacjonalistycznymi, zorganizowała i dowodziła własną jednostką, walcząc dzielnie z siłami rosyjskimi. Pomimo społecznych oczekiwań, które ograniczały rolę kobiet w walce, Plater sprzeciwiła się normom i udowodniła, że patriotyzm i odwaga nie znają płci. Chociaż zmarła przed zakończeniem powstania, jej dziedzictwo jako bohaterki narodowej przetrwało, uwiecznione w sztuce i literaturze.
Maria Skłodowska-Curie: Naukowiec w służbie wojny
Chociaż Maria Skłodowska-Curie (1867–1934) jest najbardziej znana ze swoich przełomowych odkryć naukowych, jej wkład w I wojnę światową był równie znaczący. Opracowała mobilne aparaty rentgenowskie, czule nazywane „Małymi Curie”, które były rozmieszczane na linii frontu, aby pomagać w diagnozowaniu obrażeń na polu bitwy. Poprzez osobiste szkolenie personelu medycznego w zakresie radiologii pomogła uratować niezliczone życia. Wojenna służba Curie w połączeniu z jej osiągnięciami naukowymi ugruntowały jej reputację jednej z najbardziej niezwykłych kobiet w Polsce.
Irena Sendler: Opiekunka żydowskich dzieci
Podczas II wojny światowej Irena Sendler (1910–2008) ryzykowała życie, aby uratować około 2500 żydowskich dzieci z getta warszawskiego. Jako członkini podziemnej organizacji Żegota, ona i jej siatka przemycały dzieci kanałami, ukrytymi przedziałami i fałszywymi tożsamościami, umieszczając je w sierocińcach, klasztorach i bezpiecznych polskich rodzinach. Aresztowana i torturowana przez Gestapo w 1943 r., odmówiła ujawnienia tożsamości osób, które jej pomagały. Dziś Sendler jest czczona jako jedna z największych postaci wojennych w Polsce i uhonorowana tytułem Sprawiedliwej wśród Narodów Świata.
Jadwiga Piłsudska: Lotniczka ruchu oporu
Jadwiga Piłsudska (1920–2014), córka marszałka Józefa Piłsudskiego, była wybitną lotniczką, która służyła w Polskich Siłach Powietrznych podczas II wojny światowej. Po ucieczce z Polski po niemieckiej inwazji dołączyła do British Air Transport Auxiliary (ATA), gdzie przewoziła samoloty wojskowe na lotniska frontowe. Jej wkład symbolizował kluczową rolę, jaką kobiety odegrały w lotnictwie i szerszym ruchu oporu. Pomimo uprzywilejowanego pochodzenia Piłsudska aktywnie angażowała się w walkę z tyranią i przez całe życie pozostała oddana sprawie niepodległości Polski.
Danuta „Inka” Siedzikówna: młoda bohaterka antykomunistycznego ruchu oporu
Danuta Siedzikówna (1928–1946), znana pod pseudonimem „Inka”, była nastoletnią pielęgniarką i żołnierzem w polskim ruchu oporu antykomunistycznego po II wojnie światowej. Jako członkini podziemnej grupy znanej jako „Żołnierze Wyklęci” udzielała niezbędnej pomocy medycznej bojownikom sprzeciwiającym się sowieckiej kontroli nad Polską. Schwytana przez władze komunistyczne, została przesłuchana i skazana na śmierć w wieku zaledwie 17 lat. Przed egzekucją stanowczo oświadczyła: „Postąpiłam tak, jak powinnam”. Ofiara Inki pozostaje silnym symbolem trwającej walki Polski z uciskiem.
Historia Polski jest bogata w opowieści o kobietach, które stawiły czoła wojnie, uciskowi i przeciwnościom losu. Od monarchicznego przywództwa królowej Jadwigi po bohaterstwo Emilii Plater na polu bitwy, naukowe osiągnięcia Marii Skłodowskiej-Curie, humanitarne wysiłki Ireny Sendler, powietrzne męstwo Jadwigi Piłsudskiej i młodzieńcze poświęcenie Danuty „Inki” Siedzikówny, te kobiety sprzeciwiły się oczekiwaniom i wniosły nieoceniony wkład w rozwój swojego narodu. Ich dziedzictwo nadal inspiruje pokolenia Polaków i przypomina światu o odporności i niezłomnym duchu kobiet w czasach konfliktu.
Szczęśliwego Międzynarodowego Dnia Kobiet!
Text: Iwona Golińska
Photos : Wikipedia
Polish Sue 
Leave a comment