Pastel on paper, 1905
National Museum in Kraków
Wyspianski’s pastel of Teodora nursing their son Stas (1901-1968) in the company of Helenka is one of the most famous portraits in Polish art, often described as a symbolic representation of fertility and the universal mystery of motherhood. It is dated 1905, at which time Stas was over three years old, not the tiny baby shown here. Based on an earlier picture of Teodora nursing her son, Wyspianski took another composition he had started of fuchsia flowers and layered in the figures in dense pastel. He then adapted the original design so it doubled up as the ornamentation on Teodora’s jacket and added the double portrait of Helenka.
Today, members of the Polish Sue Association had the pleasure of visiting the Stanisław Wyspiański: Portraits exhibition at the National Portrait Gallery in London. This beautifully curated display brings to life the work of one of Poland’s most significant and versatile artists – and we highly recommend seeing it before it closes this weekend – on 13 July.
Who Was Stanisław Wyspiański?
Stanisław Wyspiański (1869–1907) was a painter, playwright, designer, and one of the leading figures of the Young Poland (Młoda Polska) movement. Often referred to as a “Polish William Morris,” Wyspiański was a true polymath whose influence shaped Polish culture at a decisive moment in its national history.
Crayon on paper, 1907
National Museum in Kraków
Wyspianski contracted syphilis as a student in Paris and it was to prove fatal. His last self-portrait, made shortly before his death on 28 November 1907, is devoid of theatricality. Drawn from a reflection in a mirror, the fall of light across his disfigured features accentuates the dilated pupils in his deeply recessed eye sockets.
Born in Kraków, Wyspiański trained at the School of Fine Arts and furthered his studies in Paris, where he encountered Symbolism and Art Nouveau—styles that deeply influenced his later work. Yet his art was never purely aesthetic: it was political, poetic, and profoundly rooted in Polish identity.
As a playwright, his dramas – particularly Wesele (The Wedding) – became landmarks of Polish literature. As a visual artist, his legacy spans from expressive portraits and landscapes to monumental stained glass and architectural design. His work blended classical ideals with folk traditions and spiritual symbolism, all in service of imagining a free, culturally rich Poland.
A Unique Opportunity in London.
The Stanisław Wyspiański: Portraits display, located in Room 14 (Floor 3) of the National Portrait Gallery, presents 16 of Wyspiański’s most powerful and intimate portraits, many of which have never been seen outside Poland.
This is the first UK exhibition dedicated solely to his portraiture, offering a rare and compelling insight into the emotional depth and modernity of his artistic vision.
Organised in collaboration with the National Museum in Krakow, the Polish Cultural Institute in London, and the British Council, the exhibition is part of the UK/Poland Season 2025. It is free to view, but only for a few more days – until 13 July.
This is your chance to experience the brilliance of a visionary artist who helped shape modern Polish identity through art, literature, and design.
A Visit to Remember.
As members of the Polish Sue Association, which is dedicated to preserving and promoting the history of Poles in the UK – particularly those who served during the Second World War – we found this exhibition both moving and deeply meaningful.
Wyspiański’s art captures the spirit of a nation in transformation: filled with longing, resilience, imagination, and the quiet defiance of a culture determined to survive during the partitions of Poland. These are themes that resonate profoundly with the Polish story in exile and the legacy of those we honour.
Whether you are a lover of art, history, or Polish heritage, this exhibition is a cultural treasure not to be missed.
Before You see the Exhibition.
To enhance your experience, we recommend exploring the excellent video resources created around the exhibition:
- 🎥 Stanisław Wyspiański – The Artist and His Portraits
- 🎥 Stanisław Wyspiański, a kind of Polish William Morris… (British Library Panel)
- 🎥 An Evening with the Curators @ Ognisko Polskie
- 🎥 Curatorial Tour of the Display
For more information, visit the official National Portrait Gallery website.
Text: Iwona Golińska –
President and Founder of the Polish Sue Association
Celebrating Polish heritage, honouring memory, and building community.
Photos: Polish Sue
PL
Odkrywanie wizji Stanisława Wyspiańskiego: Wystawa, którą trzeba zobaczyć w National Portrait Gallery
Członkowie Polish Sue Association mieli dziś przyjemność odwiedzić wystawę „Stanisław Wyspiański: Portrety” w National Portrait Gallery w Londynie.
Ta pięknie skomponowana ekspozycja przybliża twórczość jednego z najwybitniejszych i najbardziej wszechstronnych polskich artystów – i gorąco polecamy jej obejrzenie przed jej zamknięciem 13 lipca, czyli za kilka dni.
Pastel na papierze, 1905
Muzeum Narodowe w Krakowie
Józio (Jósef) Feldman (1899–1946) był synem Marii i Wilhelma Feldmanów, którzy oboje należeli do krakowskiej elity intelektualnej. Jako młody człowiek Wilhelm zerwał ze swoim chasydzkim pochodzeniem, aby promować polską tożsamość polityczną wśród galicyjskich Żydów.
To może wyjaśniać, dlaczego Józio ubrany jest w strój krakowskiego chłopa, w niebieską wełnianą kurtkę z ozdobnymi lamówkami narzuconą na białą koszulę. Od około 1900 roku polski strój ludowy nabrał symboliki patriotycznej i był często noszony przez szanowane rodziny jako manifest politycznego oporu.
Kim był Stanisław Wyspiański?
Stanisław Wyspiański (1869–1907) był malarzem, dramaturgiem, projektantem i jedną z czołowych postaci Młodej Polski. Często nazywany w Anglii „polskim Williamem Morrisem”, Wyspiański był prawdziwym polihistorem, którego wpływ ukształtował polską kulturę w decydującym momencie jej narodowej historii.
Ołówek na papierze, 1890
Muzeum Narodowe w Krakowie
Wyspiański stworzył zaledwie kilka autoportretów, zazwyczaj w kluczowych momentach swojego życia.
Niniejsze studium pochodzi z początków jego kariery, kiedy był studentem krakowskiej Szkoły Sztuk Pięknych i Uniwersytetu Jagiellońskiego. Wkrótce po jego powstaniu wyruszył w swoją pierwszą podróż po Europie Zachodniej, aby studiować architekturę i dekorację kościelną. Następnie przeniósł się na ponad trzy lata do Paryża, aby kontynuować naukę w szkole artystycznej.
Urodzony w Krakowie, Wyspiański kształcił się w Szkole Sztuk Pięknych, a następnie kontynuował naukę w Paryżu, gdzie zetknął się z symbolizmem i secesją – stylami, które wywarły głęboki wpływ na jego późniejszą twórczość. Jednak jego sztuka nigdy nie była czysto estetyczna: była polityczna, poetycka i głęboko zakorzeniona w polskiej tożsamości.Jako dramatopisarz, jego dramaty – zwłaszcza „Wesele” – stały się kamieniami milowymi polskiej literatury. Jako artysta wizualny, jego spuścizna obejmuje zarówno ekspresyjne portrety i pejzaże, jak i monumentalne witraże i projekty architektoniczne.
w sztuce „Bolesław Śmiały” Pastel na papierze, 1903
Muzeum Narodowe w Krakowie
Władysława Ordon-Sosnowska (1879–1933) była jedną z najsłynniejszych polskich aktorek około 1900 roku i często występowała w sztukach Wyspiańskiego. To jeden z trzech rysunków, które artysta wykonał, przedstawiając ją w kostiumie scenicznym do roli Krasawicy, zdradzieckiej kochanki króla, w sztuce „Bolesław Śmiały”. Krasawica była pogańską czarownicą, dlatego Ordon nosi wielobarwny kostium z liści i kwiatów, aby podkreślić jej związek z naturą. Został on częściowo zainspirowany „Wiosną” Botticellego – obrazem, którym Wyspiański się zachwycał i który zainspirował wiele jego wizerunków kobiet.
W swojej twórczości łączył klasyczne ideały z tradycjami ludowymi i duchową symboliką, służąc wyobrażeniu wolnej, bogatej kulturowo Polski.
Niezwykła okazja w Londynie.
Wystawa „Stanisław Wyspiański: Portrety”, znajdująca się w sali 14 (piętro 3) National Portrait Gallery, prezentuje 16 najlepszych i najbardziej intymnych portretów Wyspiańskiego, z których wiele nigdy wcześniej nie było prezentowanych poza Polską.To pierwsza w Wielkiej Brytanii wystawa poświęcona wyłącznie jego portretom, oferująca rzadki i fascynujący wgląd w emocjonalną głębię i nowoczesność jego artystycznej wizji.
Zorganizowana we współpracy z Muzeum Narodowym w Krakowie, Instytutem Kultury Polskiej w Londynie i British Council, wystawa jest częścią Sezonu Wielka Brytania/Polska 2025. Zwiedzanie jest bezpłatne, ale tylko przez kilka dni – do 13 lipca. To Twoja szansa, aby doświadczyć geniuszu wizjonerskiego artysty, który pomógł ukształtować współczesną polską tożsamość poprzez sztukę, literaturę i design.
Wizyta, która zapada w pamięć.
Jako członkowie Stowarzyszenia Polish Sue Association, którego misją jest zachowanie i promowanie historii Polaków w Wielkiej Brytanii – zwłaszcza tych, którzy służyli w czasie II wojny światowej – uznaliśmy tę wystawę za poruszającą i głęboko znaczącą.
Sztuka Wyspiańskiego ukazuje ducha narodu w okresie transformacji: przepełnionego tęsknotą, odpornością, wyobraźnią i cichym buntem kultury polskiej pod zaborami – zdeterminowanej, by przetrwać. To tematy, które głęboko rezonują z polską historią na uchodźstwie i dziedzictwem tych, których czcimy.
Niezależnie od tego, czy jesteś miłośnikiem sztuki, historii czy polskiego dziedzictwa, ta wystawa to skarb kultury, którego nie można przegapić.
Zanim wejdziesz na wystawę.
Aby wzbogacić swoje wrażenia, polecamy zapoznanie się z doskonałymi materiałami wideo stworzonymi wokół wystawy:
• 🎥 Stanisław Wyspiański – Artysta i jego portrety
• 🎥 Stanisław Wyspiański, rodzaj polskiego Williama Morrisa… (Panel British Library)
• 🎥 Wieczór z kuratorami w Ognisku Polskim
• 🎥 Kuratorskie zwiedzanie wystawy
Aby uzyskać więcej informacji, odwiedź oficjalną stronę internetową National Portrait Gallery.
Tekst: Iwona Golińska – Prezes i założycielka Polish Sue Association
Celebrujemy polskie dziedzictwo, czcimy pamięć i budujemy wspólnotę.
Zdjęcia : Polish Sue
Polish Sue 
Leave a comment