21 lipca 1952 r., przed komunistycznym Naczelnym Sądem Wojskowym w Warszawie zapadły wyroki w sfingowanym procesie siedmiu oficerów Marynarki Wojennej. Wśród oskarżonych znaleźli się bohaterowie wojny obronnej 1939 roku, więźniowie oflagu, lojalni wobec Rzeczypospolitej oficerowie, którzy po II wojnie światowej wrócili do Polski i służyli w odbudowywanej Marynarce Wojennej.
Fałszywie oskarżeni o szpiegostwo, sabotaż i próbę obalenia władzy ludowej, zostali poddani brutalnemu śledztwu, torturom fizycznym i psychicznym, a następnie skazani w pokazowym procesie trwającym zaledwie siedem dni.
Skazani oficerowie na których wykonano karę śmierci to: kmdr por. Zbigniew Przybyszewski, kmdr Stanisław Mieszkowski oraz kmdr Jerzy Staniewicz.
Karę śmierci – zamienioną na dożywocie otrzymali: kmdr por. Robert Kasperski oraz kmdr Marian Wojcieszko.
Karę Dożywocia otrzymali: kmdr por. Kazimierz Kraszewski oraz kmdr por. Wacław Krzywiec
Proces komandorów był kulminacją czystek przeprowadzanych przez sowieckich oficerów-doradców i Główny Zarząd Informacji (GZI) — instytucję pełniącą funkcje zarówno kontrwywiadu wojskowego, jak i policji politycznej. Oficerowie byli przesłuchiwani przez wiele godzin bez snu (tzw. „konwejery”), bici, poniżani i zmuszani do podpisywania spreparowanych zeznań.
Śledztwo prowadził mjr Eugeniusz Niedzielin i por. Mikołaj Kulik z GZI w Gdyni. Nadzór sprawowali płk Władysław Kochan i płk Antoni Skulbaszewski.
Pisaliśmy o skazanych komandorach tutaj – z okazji 72 rocznicy tego tragicznego wydarzenia :
Egzekucje odbyły się w więzieniu mokotowskim w grudniu 1952 roku. Ich miejsce pochówku pozostawało nieznane aż do roku 2013, kiedy to szczątki komandorów odnaleziono na „Łączce” na Powązkach Wojskowych dzięki pracom ekshumacyjnym zespołu IPN pod kierunkiem prof. Krzysztofa Szwagrzyka.
W roku 2017 komandorowie zostali pochowani z honorami w Kwaterze Pamięci na cmentarzu Marynarki Wojennej w Gdyni-Oksywiu.
W ubiegłym roku złożyliśmy im hołd właśnie na Oksywiu, relacja w linku poniżej:
Dopiero 24 kwietnia 1956 r. Najwyższy Sąd Wojskowy uchylił wyrok z 1952 r., uznając, że nie istniały żadne dowody winy. Sprawa została ostatecznie umorzona 26 kwietnia 1956 r.
W 73. rocznicę wydania wyroków śmierci na oficerach Marynarki Wojennej, pamiętamy o „naszych chłopcach” – wiernych przysiędze, honorowi i Ojczyźnie.
Ich los to symbol komunistycznej zdrady, sowieckiego zniewolenia i hańby tych, którzy dla utrzymania władzy gotowi byli zniszczyć najlepszych synów Rzeczypospolitej.
„Morze nasze morze – wiernie ciebie będziem strzec!” – do końca wierni słowom marynarskiej przysięgi.
Część ich pamięci !
Autor. Iwona Golinska
Zdjęcia. Wikipedia , Polish Sue
En.
Remembering Polish Commanders Wrongfully Convicted – 73rd Anniversary of the Communist Crimes Against Navy Officers.
On July 21, 1952, the communist Supreme Military Court in Warsaw handed down verdicts in a sham trial of seven Navy officers. The accused included heroes of the 1939 defensive war, prisoners of the Oflag, and officers loyal to the Republic of Poland who returned to Poland after World War II and served in the rebuilt Navy.
Falsely accused of espionage, sabotage, and attempting to overthrow the Polish government, they were subjected to brutal interrogation, physical and psychological torture, and then convicted in a show trial lasting just seven days.
The convicted officers who were executed were: Lieutenant Commander Zbigniew Przybyszewski, Commander Stanisław Mieszkowski, and Commander Jerzy Staniewicz.
The death penalty, commuted to life imprisonment, was given to Lt. Commander Robert Kasperski and Lt. Commander Marian Wojcieszko.
Life sentences were given to Lt. Commander Kazimierz Kraszewski and Lt. Commander Wacław Krzywiec.
The trial of the commanders was the culmination of purges carried out by Soviet officer advisors and the Main Information Directorate (GZI)—an institution serving both military counterintelligence and political police. The officers were interrogated for hours without sleep (so-called “conveyors”), beaten, humiliated, and forced to sign fabricated statements.
The investigation was led by Major Eugeniusz Niedzielin and Lt. Mikołaj Kulik from GZI in Gdynia. Colonel Władysław Kochan and Colonel Antoni Skulbaszewski supervised the investigation.
We wrote about the convicted commanders here on the occasion of the 72nd anniversary of this tragic events:
The executions took place at Mokotów Prison in December 1952. Their burial site remained unknown until 2013, when the remains of the commanders were discovered in the “Łączka” cemetery at the Powązki Military Cemetery thanks to exhumation work by the Institute of National Remembrance (IPN) team led by Professor Krzysztof Szwagrzyk.
In 2017, the commanders were buried with full honors in the Memorial Section at the Naval Cemetery in Gdynia-Oksywie.
Last year, we paid tribute to them at Oksywie; the report can be found in the link below:
Only on April 24, 1956, did the Supreme Military Court overturn the 1952 verdict, finding that there was no evidence of guilt. The case was finally dismissed on April 26, 1956.
On the 73rd anniversary of the death sentences imposed on the Navy officers, we remember “our boys” – faithful to their oath, honor, and Fatherland.
Their fate is a symbol of communist betrayal, Soviet enslavement, and the shame of those who, to maintain power, were willing to destroy the best sons of the Republic.
“The sea, our sea – we will guard you faithfully!” – true to the words of the sailors’ oath until the end.
A part of their memory!
Author: Iwona Golinska
Photos: Wikipedia, Polish Sue
Polish Sue 
Leave a comment