On July 23, 1951, the Provincial Court for the Capital City of Warsaw handed down a verdict in one of the most symbolic cases concerning German war crimes in Poland. Jürgen Stroop, SS and Police General responsible for the brutal liquidation of the Warsaw Ghetto, was sentenced to death by hanging.

Stroop became infamous as the ruthless commander of the suppression of the Warsaw Ghetto Uprising in April 1943. As Senior SS and Police Leader in the Warsaw District of the General Government, he oversaw an operation that resulted in the murder of tens of thousands of Jews and the near-complete destruction of the Jewish Quarter.

After the pacification, he compiled the so-called Stroop Report – a document spanning several dozen pages, a detailed account of the extermination of the ghetto’s inhabitants, accompanied by photographs and cynical commentary. It was this report that became one of the main pieces of evidence proving his guilt – first at the Nuremberg Trials and later in Warsaw.

After Germany’s surrender in May 1945, Stroop was captured by the Americans in Rottau, Bavaria. In 1947, an American military tribunal in Dachau sentenced him to death for ordering the shooting of nine American prisoners of war. However, the sentence was not carried out – the Americans decided to extradite Stroop to Poland, where he was to face charges for his crimes against the civilian population.

Erich Muhsfeldt, director of the crematoria at Auschwitz and Majdanek, was also transported to Poland with Stroop. He was tried and executed in 1948.

Jürgen Stroop’s trial began on July 18, 1951. The public defender was Jerzy Nowakowski, who recalled years later:

“Stroop behaved very arrogantly in the courtroom. He completely disregarded the charges and the evidence presented to him. He was very composed, giving the impression of being not a human being, but an automaton.”

Stroop pleaded not guilty. He claimed he had acted according to orders as a loyal officer of the Third Reich. However, the collected documents, survivors’ testimonies, and his own reports left no doubt as to the scale and nature of his actions.

On July 23, 1951, the court announced the sentence: death by hanging. The sentence was carried out on March 6, 1952, at 7:00 PM, in the courtyard of the Warsaw-Mokotów Detention Center on Rakowiecka Street.

While imprisoned in a Polish prison, Stroop shared a cell for many months with Kazimierz Moczarski – a Home Army soldier, participant in the Warsaw Uprising, and journalist who was himself repressed by the communist authorities.

Over time, the two inmates engaged in long, profound conversations, which Moczarski, after his release, recounted in his moving book “Conversations with an Executioner.” This publication is still considered one of the most important works of nonfiction on the mechanisms of evil and the psychology of the Nazi criminal.

The trial of Jürgen Stroop had not only judicial significance but also symbolic significance. It demonstrated that Poland – despite the difficult political and postwar situation – was committed to bringing German war criminals to justice and to revealing the truth about the Holocaust and the fate of Warsaw’s Jews.

Today, Stroop is remembered in, among other ways, the following places: The Stroop Report, archived and made available by the Institute of National Remembrance, as well as “Conversations with an Executioner,” which remains essential reading for anyone seeking to understand the nature of totalitarianism, contempt, and crime.

Author:   Iwona Golińska 

Sources:

• Institute of National Remembrance (IPN)

• Kazimierz Moczarski, Conversations with an Executioner

• Proceedings archives of the Provincial Court for the Capital City of Warsaw

PL. 

Proces Jürgena Stroopa – kat warszawskiego getta skazany na śmierć

23 lipca 1951 roku przed Sądem Wojewódzkim dla m.st. Warszawy zapadł wyrok w jednej z najbardziej symbolicznych spraw dotyczących niemieckich zbrodni wojennych na ziemiach polskich. Jürgen Stroop, generał SS i policji, odpowiedzialny za brutalną likwidację warszawskiego getta, został skazany na karę śmierci przez powieszenie.

Stroop zasłynął jako bezwzględny dowódca akcji tłumienia powstania w getcie warszawskim w kwietniu 1943 roku. Jako wyższy dowódca SS i policji w dystrykcie warszawskim Generalnego Gubernatorstwa, nadzorował operację, w wyniku której wymordowano dziesiątki tysięcy Żydów, a dzielnica żydowska została niemal całkowicie zniszczona.

Po zakończeniu pacyfikacji sporządził tzw. Raport Stroopa – liczący kilkadziesiąt stron dokument będący szczegółowym zapisem eksterminacji mieszkańców getta, opatrzony zdjęciami i cynicznymi komentarzami. To właśnie ten raport stał się jednym z głównych dowodów jego winy – najpierw w procesie norymberskim, a później w Warszawie.

Po kapitulacji Niemiec w maju 1945 roku Stroop dostał się do niewoli amerykańskiej w miejscowości Rottau w Bawarii. W 1947 roku amerykański trybunał wojskowy w Dachau skazał go na śmierć za rozkaz rozstrzelania dziewięciu amerykańskich jeńców wojennych. Wyroku jednak nie wykonano – Amerykanie zdecydowali się na ekstradycję Stroopa do Polski, gdzie miał odpowiedzieć za swoje zbrodnie przeciwko ludności cywilnej.

Wraz ze Stroopem do Polski przetransportowano również Ericha Muhsfeldta, kierownika krematoriów w Auschwitz i Majdanku, który został osądzony i stracony w 1948 roku.

Proces Jürgena Stroopa rozpoczął się 18 lipca 1951 roku. Obrońcą z urzędu był Jerzy Nowakowski, który wspominał po latach:

„Stroop na sali rozpraw zachowywał się bardzo hardo, prawie że arogancko. Kompletnie lekceważył zarzuty i dowody mu prezentowane. Był bardzo opanowany, robił wrażenie nie człowieka, a automatu.”

Stroop nie przyznał się do winy. Twierdził, że działał zgodnie z rozkazami jako lojalny funkcjonariusz III Rzeszy. Jednak zgromadzone dokumenty, świadectwa ocalałych i jego własne raporty nie pozostawiały wątpliwości co do skali i charakteru jego działań.

23 lipca 1951 roku sąd ogłosił wyrok: kara śmierci przez powieszenie. Wyrok został wykonany 6 marca 1952 roku, o godzinie 19:00, na dziedzińcu Aresztu Śledczego Warszawa-Mokotów przy ulicy Rakowieckiej.

Przebywając w polskim więzieniu, Stroop przez wiele miesięcy dzielił celę z Kazimierzem Moczarskim – żołnierzem Armii Krajowej, uczestnikiem powstania warszawskiego i publicystą, który sam był represjonowany przez władze komunistyczne.

Z czasem między dwoma osadzonymi doszło do długich, głębokich rozmów, które Moczarski po wyjściu na wolność opisał w przejmującej książce „Rozmowy z katem”. Publikacja ta uchodzi do dziś za jedno z najważniejszych dzieł literatury faktu o mechanizmach zła i psychologii zbrodniarza nazistowskiego.

Proces Jürgena Stroopa miał znaczenie nie tylko sądowe, ale również symboliczne. Pokazał, że Polska – mimo trudnej sytuacji politycznej i powojennej – dążyła do rozliczenia niemieckich zbrodniarzy wojennych i ukazania prawdy o Holokauście oraz losach warszawskich Żydów.

Dziś o Stroopie przypomina m.in. Raport Stroopa, przechowywany w archiwach i udostępniany przez Instytut Pamięci Narodowej, a także “Rozmowy z katem”, które pozostają lekturą obowiązkową dla każdego, kto chce zrozumieć naturę totalitaryzmu, pogardy i zbrodni.

Autor :  Iwona Golińska 

Źródła:

• Instytut Pamięci Narodowej (IPN)

• Kazimierz Moczarski, Rozmowy z katem

• Archiwalia procesowe Sądu Wojewódzkiego dla m.st. Warszawy