Gen. Władysław Anders. Zdjęcie: IPN

11 sierpnia 1892 r. urodził się gen. Władysław Anders – dowódca Armii Polskiej w ZSRS, 2. Korpusu Polskiego, Naczelny Wódz Polskich Sił Zbrojnych.

Człowiek, który dla komunistów był niewygodnym symbolem żołnierza Polskich Sił Zbrojnych na Zachodzie, a dla wolnych Polaków – nadzieją na odzyskanie niepodległości.

Jego życiorys to gotowy scenariusz filmowy:  był uczestnikiem  Powstania Wielkopolskiego i wojny polsko-bolszewickiej, bohaterem  kampanii wrześniowej 1939 r., dowódcą w bitwach pod Mińskiem Mazowieckim i Tomaszowem Lubelskim.  

Był również więźniem sowieckich więzień – brutalnie przesłuchiwanym, bitym i głodzonym w Brygidkach, na Butyrkach i Łubiance.

Był twórcą i dowódcą Armii Polskiej w ZSRS, który wyprowadził z „nieludzkiej ziemi” ponad 115 tys. ludzi, w tym 18 tys. dzieci.

Generał Anders był również zwycięzcą spod Monte Cassino – jednej z najcięższych bitew alianckich II wojny światowej oraz Naczelnym Wodzem  Polskich Sił Zbrojnych na uchodźstwie i nieugiętym obrońcą polskiej sprawy w świecie.

Ewakuacja armii Andersa z ZSRS to nie tylko historia wojskowa, ale też ogromna epopeja cywilna. Tysiące polskich rodzin przeszły przez Persję, Irak, Palestynę, Afrykę, by znaleźć wolność i bezpieczne schronienie.

Właśnie tę historię przypomina międzynarodowy projekt Instytutu Pamięci Narodowej „Szlaki Nadziei. Odyseja Wolności”, który w tym roku upamiętnia 80. rocznicę tamtej wędrówki.

Pisaliśmy o tym projekcie tutaj: 

Po zakończeniu wojny generał Anders pozostał na emigracji w Wielkiej Brytanii. Zamieszkał w Londynie, gdzie do końca życia aktywnie działał na rzecz polskiej społeczności emigracyjnej.

Był nie tylko przywódcą politycznym i wojskowym, ale również mentorem młodego pokolenia.

Szczególną troską otaczał młodzież i harcerstwo emigracyjne w Anglii – uczestniczył w zlotach, wspierał inicjatywy wychowawcze i pomagał organizacjom harcerskim zachować polski charakter i tradycje.

Gen. Wladyskaw Anders z harcerzami w Illford. Harcmistrzyni Łucja Golińska – meldująca gotowość obozu – u boku generała Władysława Andersa – na Zlocie Polskich Harcerzy w Ilford w Wielkiej Brytanii / latach 50. Zdjęcie: album rodzinny autorki artykułu.

Dla wielu młodych ludzi wychowanych na obczyźnie był nie tylko legendarnym dowódcą z Monte Cassino, lecz także żywym symbolem patriotyzmu i więzi z Ojczyzną.

Nasza organizacja Polish Sue w Wielkiej Brytanii od lat aktywnie kultywuje pamięć o generale Andersie i jego armii.  

Współorganizowaliśmy wystawę o generale w National Army Museum w Londynie, towarzyszącą uroczystemu odsłonięciu popiersia generała. 

Poster o Gen. Władysławie Andersie z wystawy w National Army Museum w Londynie. Zdjęcie: Polish Sue

Realizowaliśmy również wywiady i reportaże z tzw. „Dziećmi Andersa” – osobami, które wraz z Armią Andersa wydostały się z sowieckiej niewoli.

Wśród naszych rozmówców znalazły się m.in. zasłużona działaczka społeczna i harcerka pani Danuta Pniewska, która osobiście znała Generała Andersa oraz uczyła jego córkę Annę,  w polskiej szkole w Londynie.

Wywiadu możecie posłuchać na linku:

Wszystkie nagrania są dostępne na naszym kanale YouTube, stanowiąc bezcenny zapis świadectw historii widzianej oczami jej uczestników.

Mieliśmy zaszczyt spotkać się z Ambasador Anną Marią Anders – córką generała, ambasadorem RP we Włoszech i opiekunką dziedzictwa swojego ojca.

Rozmowa była nie tylko wspomnieniem wielkiego polskiego dowódcy, ale też dowodem, że idea wolnej i niepodległej Polski przekazywana jest z pokolenia na pokolenie.

Generał Władysław Anders pozostaje symbolem odwagi, niezłomności i nadziei – wartości, które dziś są równie potrzebne, jak w czasach, gdy prowadził swój korpus przez pustynie Bliskiego Wschodu ku wolności.

Chwała Generałowi Władysławowi Andersowi – za jego bohaterską walkę z niemieckim okupantem i niezłomną postawę wobec Sowietów, a także za wyprowadzenie tysięcy Polaków z sowieckiej niewoli, z „Ziemi Nieludzkiej”, ku wolności.

Część Jego Pamięci ! 

Tekst :  Iwona Golinska

-EN-  

General Władysław Anders – a commander who gave Poles hope

General Władysław Anders was born on August 11, 1892 – commander of the Polish Army in the USSR, the 2nd Polish Corps, and Commander-in-Chief of the Polish Armed Forces.

Gen. Władysław Anders. Photo: IPN Archives.

For communists, he was an uncomfortable symbol of the Polish Armed Forces in the West, and for free Poles, a hope for regaining independence.

His biography is a ready-made film script: he was a participant in the Greater Poland Uprising and the Polish-Soviet War, a hero of the September Campaign of 1939, and a commander in the battles of Mińsk Mazowiecki and Tomaszów Lubelski.

He was also a prisoner in Soviet prisons – brutally interrogated, beaten, and starved in Brygidki, Butyrki, and Lubyanka.

He was the founder and commander of the Polish Army in the USSR, leading over 115,000 people, including 18,000 children, out of the “inhuman land.”

General Anders was the victor of Monte Cassino – one of the fiercest Allied battles of World War II.l. The Commander of the Polish Armed Forces in exile and a steadfast defender of the Polish cause worldwide.

The evacuation of Anders’s army from the USSR is not only a military story but also a vast civilian epic. Thousands of Polish families passed through Persia, Iraq, Palestine, and Africa to find freedom and safe haven. This story is recalled by the Institute of National Remembrance’s international project “Trails of Hope. Odyssey of Freedom,” which this year commemorates the 80th anniversary of that journey.

We wrote about this project here:

He took particular care of young people and the émigré Scout movement in England – he participated in rallies, supported educational initiatives, and helped scout organizations preserve Polish character and traditions.

For many young people raised abroad, he was not only the legendary commander of Monte Cassino but also a living symbol of patriotism and ties to their homeland.

Our organization, Polish Sue, in the UK, has been actively cultivating the memory of General Anders and his army for years.

We co-organized an exhibition about the general at the National Army Museum in London, accompanying the ceremonial unveiling of the general’s bust.

We also conducted interviews and reports with the so-called “Anders’ Children” – individuals who escaped Soviet captivity with Anders’ Army. Among our interviewees was the distinguished social activist and Girl Scout Danuta Pniewska, who personally knew General Anders and taught his daughter, Anna, at a Polish school in London.

You can listen to the interview at the following link:

All recordings are available on our YouTube channel, providing an invaluable record of history through the eyes of its participants.

We had the honor of meeting with Ambassador Anna Maria Anders – the general’s daughter, the Polish ambassador to Italy, and the guardian of her father’s legacy. The conversation was not only a remembrance of a great Polish commander, but also proof that the ideal of a free and independent Poland is passed down from generation to generation.

Author With Ambassador Anna Maria Anders – the daughter of General Wladyskaw Anders. At the inauguration of President RP Karol Nawrocki. Warsaw 6 August 2025. Photo: Polish Sue

General Władysław Anders remains a symbol of courage, steadfastness, and hope – values that are as necessary today as they were when he led his corps through the deserts of the Middle East to freedom.

Glory to General Władysław Anders – for his heroic fight against the German occupiers and his steadfast stance against the Soviets, as well as for leading thousands of Poles out of Soviet captivity, out of the “Inhuman Land,” towards freedom.

Honour His Memory!

Text: Iwona Golinska

Leave a comment

Trending