On September 27, 1939, just days after the Soviet Union invaded Poland and during the ongoing siege of Warsaw by German forces, a group of Polish Army officers led by General Michał Tokarzewski-Karaszewicz established the Service for Poland’s Victory (pl: Służba Zwycięstwa Polski).

The organization’s goal was to continue the fight against the two occupiers and sustain the nation’s spirit of resistance.

Shortly thereafter, on December 4, 1939, the Prime Minister of the Polish Government in Exile, General Władysław Sikorski, established the Union of Armed Struggle (pl: Związek Walki Zbrojnej) – a central underground organization intended to encompass the entire country.

Finally, on February 14, 1942, by Sikorski’s order, the Union of Armed Struggle was transformed into the Home Army (pl: Armia Krajowa – AK) – the largest underground army in occupied Europe.

The Home Army fought the German occupiers in many areas – from sabotage, intelligence, and diversion, to preparing a nationwide uprising. At its peak, over 350,000 soldiers served in its ranks.

The Home Army’s structures were strictly subordinated to the Polish government-in-exile in London.

It was these political, military, and administrative connections that created the phenomenon that historians have called the Polish Underground State.

Alongside the armed forces, there was also a clandestine education system, courts, administration, and even cultural and academic life.

It was the only such underground state in occupied Europe – fully legal and recognized by the Allies.

Although the Warsaw Uprising in 1944 ended in military defeat and enormous human losses, the legacy of the Polish Underground State remains one of the most important symbols of steadfastness and the pursuit of freedom.

That’s why on September 27th – the anniversary of the establishment of the Service for Poland’s Victory – we celebrate Polish Underground State Day in Poland.

This holiday commemorates the soldiers of the Home Army, activists of the civilian underground, and millions of Poles who supported the fight for a free homeland during the occupation.

Text:  Iwona Golinska 

Pl.  

Dzień Polskiego Państwa Podziemnego – unikatowy fenomen w okupowanej Europie.

27 września 1939 roku, zaledwie kilka dni po agresji Związku Sowieckiego na Polskę i w czasie trwającego oblężenia Warszawy przez wojska niemieckie, grupa oficerów Wojska Polskiego pod dowództwem generała Michała Tokarzewskiego-Karaszewicza powołała Służbę Zwycięstwu Polski.

Celem organizacji było kontynuowanie walki z dwoma okupantami i podtrzymanie ducha oporu w narodzie.

Niedługo później, 4 grudnia 1939 roku, premier rządu RP na uchodźstwie gen. Władysław Sikorski powołał Związek Walki Zbrojnej – centralną organizację konspiracyjną, która miała objąć swym zasięgiem cały kraj. Wreszcie 14 lutego 1942 roku rozkazem Sikorskiego ZWZ został przekształcony w Armię Krajową (AK) – największą podziemną armię w okupowanej Europie.

Armia Krajowa prowadziła walkę z okupantem niemieckim na wielu polach – od sabotażu, wywiadu i dywersji, aż po przygotowanie ogólnonarodowego powstania. W szczytowym momencie w jej szeregach służyło ponad 350 tys. żołnierzy. Struktury AK były ściśle podporządkowane rządowi RP na uchodźstwie w Londynie.

To właśnie te powiązania polityczne, wojskowe i administracyjne stworzyły fenomen, który historycy nazwali Polskim Państwem Podziemnym. Obok siły zbrojnej działało bowiem także tajne szkolnictwo, sądy, administracja, a nawet życie kulturalne i naukowe. Było to jedyne takie podziemne państwo w okupowanej Europie – w pełni legalne i uznawane przez aliantów.

Choć powstanie warszawskie w 1944 roku zakończyło się klęską militarną i ogromnymi stratami ludzkimi, świadectwo działalności Polskiego Państwa Podziemnego pozostaje jednym z najważniejszych symboli niezłomności i dążenia do wolności.

Dlatego 27 września – w rocznicę powołania Służby Zwycięstwu Polski – obchodzimy w Polsce Dzień Polskiego Państwa Podziemnego. To święto upamiętnia żołnierzy Armii Krajowej, działaczy podziemia cywilnego, a także miliony Polaków, którzy w okupacyjnej codzienności wspierali walkę o wolną ojczyznę.

Tekst:  Iwona Golińska