W sobotę 4 października 2025 roku spotkaliśmy się przy ORP „Błyskawica”, aby wspólnie uczcić 40-lecie Towarzystwa Przyjaciół Okrętu-Muzeum „Błyskawica”.
Początki Towarzystwa
Towarzystwo zostało oficjalnie zarejestrowane 12 listopada 1985 r. przez Wydział Społeczno-Administracyjny Urzędu Wojewódzkiego w Gdańsku, na podstawie art. 21 prawa o stowarzyszeniach z rozporządzenia Prezydenta RP z 27 października 1932 roku. Wpisano je do rejestru stowarzyszeń i związków oraz zatwierdzono statut.
Pierwszy Inauguracyjny Zjazd TPOM „Błyskawica” odbył się 23 grudnia 1985 r. Wybrano wówczas pierwsze władze: 7-osobowy Zarząd z 3-osobowym Prezydium, 3-osobową Komisję Rewizyjną oraz 5-osobowy Sąd Koleżeński.
Członkowie założyciele to: Jerzy Miciński, Bronisław Przybyła, Henryk Paciorek, Wojciech Święcicki, Józef Grzonka, Andrzej Ujazdowski, Celestyn Spyra, Leon Krasnowiecki, Zdzisław Waśko, Marek Twardowski, Rafał Witkowski, Józef Miłobędzki, Krzysztof Wolbek, Henryk Linka, Marek Miszewski, Marek Perzyński, Czesław Rudzki, Jarosław Rusak, Ludwik Dudkowski, Edmund Chełchowski, Bolesław Kilans, Czesław Krzynówek, Kryspin Lech, Mieczysław Waryszak.
Pierwszy Zarząd TPOM złożony był z następujących osób i funkcji: Kryspin Lech – prezes, Józef Miłobędzki – wiceprezes, Mieczysław Waryszak – sekretarz, Maria Nowy – skarbnik, Jerzy Miciński, Henryk Linka, Czesław Krzynówek.
W skład pierwszej Komisji Rewizyjnej wchodzili: Czesław Rudzki – przewodniczący, Wojciech Święcicki – członek, Adam Izbicki – sekretarz.
Powstał również pierwszy Sąd Koleżeński w składzie: Zdzisław Waśko – przewodniczący, Andrzej Ujazdowski – wiceprzewodniczący, Jarosław Rusak – sekretarz, Bronisław Przybyła – członek, Józef Grzonka – członek.
Uroczystości jubileuszowe
Obchody rozpoczęły się w sobotę o godz. 8:00 uroczystym podniesieniem bandery na pokładzie ORP „Błyskawica”, w którym uczestniczyli członkowie Towarzystwa wraz z załogą okrętu.
Następnie w Muzeum Marynarki Wojennej w Gdyni odbyło się oficjalne otwarcie jubileuszu.
Prezes Towarzystwa, Małgorzata Łubkowska, powitała zebranych gości, a dyrektor Muzeum, Tomasz Miegoń, podkreślił trwałą więź łączącą Muzeum, ORP „Błyskawica” i Towarzystwo.
W uroczystości uczestniczył również kontradmirał Andrzej Ogrodnik, dowódca 3. Flotylli Okrętów, do której należy ORP „Błyskawica”. W swoim przemówieniu podziękował załodze i członkom Towarzystwa za wieloletnią opiekę nad okrętem i pielęgnowanie jego tradycji.
Głos zabrał także kmdr por. Paweł Ogórek, obecny dowódca „Błyskawicy”, który podkreślił znaczenie współpracy z Towarzystwem w zachowaniu okrętu dla przyszłych pokoleń.
O historii TPOMB bardzo ciekawie i z dużą dozą humoru opowiedział kmdr por. Jerzy Łubkowski – były dowódca ORP „Błyskawica”. Wspominał m.in. o wydarzeniach w brytyjskim mieście Cowes, gdzie co roku organizowane są obchody upamiętniające bohaterską obronę miasta przez „Błyskawicę” podczas nalotu Luftwaffe.
Słowa wdzięczności i refleksji
Prezes Towarzystwa Przyjaciół Okrętu-Muzeum „Błyskawica”, Małgorzata Łubkowska, podkreśliła:
„Dzisiejsze spotkanie to nie tylko święto naszego Towarzystwa, ale także hołd dla wszystkich pokoleń marynarzy ORP Błyskawica – tych, którzy służyli na jej pokładzie w czasie wojny, i tych, którzy przez kolejne dziesięciolecia dbali o to, by zachować jej legendę.
Towarzystwo Przyjaciół Okrętu-Muzeum Błyskawica powstało z pasji i potrzeby serca – aby strzec pamięci, tradycji i morskiego dziedzictwa Polski. Dziś, po czterdziestu latach, możemy z dumą powiedzieć, że ta misja trwa – dzięki ludziom, którzy kochają ten okręt i wierzą w jego znaczenie dla naszej historii i tożsamości.
Jestem głęboko wzruszona, że możemy świętować ten jubileusz wspólnie z byłymi dowódcami Błyskawicy, obecnym dowódcą, członkami załogi, przyjaciółmi z kraju i z zagranicy – w tym z przedstawicielami Polonii z Wielkiej Brytanii, którzy tak pięknie pielęgnują pamięć o Błyskawicy w Cowes, Londynie i Portsmouth. To dowód, że pamięć o naszym okręcie łączy ludzi ponad granicami i pokoleniami.”
Barbara Dembińska, córka jednego z najbardziej zasłużonych komandorów Polskiej Marynarki Wojennej – kmdr. Tadeusza Lesisza, a zarazem członkini Zarządu TPOMB, podkreśliła:
„Czuję się zaszczycona, że mogłam współorganizować i brać udział w tej wyjątkowej okrągłej rocznicy naszego Towarzystwa. Cieszę się niezmiernie, że w uroczystościach brali udział czterej byli Dowódcy ORP Błyskawica i jej obecny Dowódca.”
Słowa te najlepiej oddają atmosferę wspólnoty, dumy i kontynuacji tradycji, jaka towarzyszyła obchodom jubileuszu.
Premiera prezentacji „Obrońcy Cowes”
Podczas obchodów odbyła się premiera wyjątkowej prezentacji przygotowanej z okazji jubileuszu – „Obrońcy Cowes”.
Film przedstawia biogramy 17 marynarzy i opis bitwy w Cowes, opracowany na podstawie książki Zdzisława Dudkiewicza.
Prezentacja powstawała od 2017 roku, a prace nad nią trwały około roku. Istnieje również wersja angielska, która zostanie opublikowana wkrótce.
Materiały do prezentacji pochodziły m.in. z zasobów Polskiego Instytutu i Muzeum im. gen. Sikorskiego w Londynie oraz Muzeum Marynarki Wojennej w Gdyni, a także z prywatnych archiwów rodzinnych. Opracowanie wykonał Stanisław Feruś.
Uhonorowani i goście specjalni
W czasie uroczystości wręczono liczne wyróżnienia i medale pamiątkowe.
Wśród nagrodzonych dyplomami – podziękowaniami za działalność na rzecz Towarzystwa, znaleźli się: Josephine Pearson – córka starszego podoficera Franciszka Skalskiego który wsławił sie w obronie miasta Cowes w 1942r., działaczka na rzecz popularyzacji historii „Błyskawicy”, z Cowes na Wyspie Wight.,
wieloletni członkowie TPOMB: Edward Gawenda, Edward Czyż, Kazimierz Żmuda, Robert Kędzia, Irena Matejczyk, Agnieszka Pioruńska oraz dowódcy: kontradmirał Andrzej Ogrodnik, kontradmirał Mirosław Jurkowlaniec, wiceadmirał w stanie spoczynku Maciej Węglewski.
Dyplomem i medalem pamiątkowym nagrodzona również została Iwona Golińska, prezes Stowarzyszenia Polish Sue w Wielkiej Brytanii z podziękowaniami za działalność na rzecz Towarzystwa.
Polish Sue i „Dni ORP Błyskawica”
Podczas jubileuszu swoją działalność zaprezentowało również Stowarzyszenie Polish Sue, inicjator cyklicznego wydarzenia „Dni ORP Błyskawica”.
Prezes stowarzyszenia przedstawiła dotychczasowe edycje obchodów, które odbyły się m.in. w Polskim Ośrodku Społeczno – Kulturalnym w Londynie, w Muzeum D-Day w Portsmouth i Uxbridge – w Bunkrze Bitwy o Anglię.
Pisaliśmy o tym wydarzeniu tutaj :
Szczególnym elementem działalności Polish Sue są również projekty edukacyjne dla dzieci polonijnych, takie jak konkurs rysunkowy o „Błyskawicy” – „Błyskawica – bohater morza”. Dzięki nim młodzież polonijna poznaje historię okrętu-bohatera i uczy się dumy z polskiego dziedzictwa.
Za tę właśnie działalność Iwona Golińska, została uhonorowana Dyplomem i medalem przez prezes Towarzystwa Małgorzatę Łubkowską:
„Jesteśmy niezwykle dumni, że możemy kultywować pamięć o ORP »Błyskawica« w Wielkiej Brytanii – zarówno wśród Polonii, jak i społeczeństwa brytyjskiego. Efektem naszej pracy są trzy edycje wydarzenia »Dni ORP Błyskawica«, obejmujące cykle edukacyjne, prelekcje, przemówienia oraz filmy propagujące historię i dziedzictwo okrętu na Wyspach Brytyjskich.”
– powiedziała prezes Stowarzyszenia Polish Sue.
Wręczyno także Certyfikaty Wsparcia „Dni ORP Błyskawica” członkom TPOMB wspierającym Stowarzyszenie Polish Sue.
ORP „Błyskawica” – okręt dumy i pamięci
„ORP Błyskawica – to okręt marzeń i dumy dla wielu marynarzy zawodowych i służby zasadniczej. To jednostka, na której wszyscy noszący mundur marynarski chcieli służyć”
– napisał Kazimierz Żmuda, nagrodzony dyplomem za wieloletnią działalność na rzecz Towarzystwa.
„Z ORP Błyskawica utożsamia się również wielu ‘szczurów lądowych’, którzy słusznie uważają ten okręt i jego załogi za dumę Polskiej Marynarki Wojennej. To zaangażowanie przekłada się na przekazywanie wiedzy o okręcie, o PMW rodzinom, znajomym, a także w mediach społecznościowych. Byłem przekonany, że o Błyskawicy wiem prawie wszystko – wczoraj przekonałem się, że o wielu wydarzeniach nie miałem zielonego pojęcia.”
Jego słowa najlepiej oddają znaczenie, jakie ORP „Błyskawica” ma dla Polaków – nie tylko dla tych, którzy nosili mundur marynarski.
Wyjątkowymi gośćmi jubileuszu byli dowódcy ORP „Błyskawica”, którzy zebrali się wspólnie, by uczcić 40-lecie Towarzystwa Przyjaciół Okrętu-Muzeum „Błyskawica”: kmdr por. Paweł Ogórek – obecny dowódca ORP „Błyskawica” (od 2022 r.), kmdr por. Jerzy Łubkowski – dowódca w latach 2002–2017, kmdr por. Lesław Paprocki – dowódca w latach 1990–2002 oraz 94 letni kmdr Kryspin Lech – dowódca w latach 1957–1962, a zarazem pierwszy prezes Towarzystwa Przyjaciół OM „Błyskawica”.
Jego obecność była największym prezentem dla uczestników spotkania i wywołała wiele radości i pozytywach emocji.
Spotkanie tak wielu dowódców w jednym miejscu miało wyjątkowy, historyczny charakter i stanowiło piękny symbol ciągłości tradycji oraz więzi między załogą, okrętem i Towarzystwem.
Wyjątkowe przyjęcie na pokładzie ORP „Błyskawica”.
Zakończenie uroczystości odbyło się na pokładzie ORP „Błyskawica”, dzięki uprzejmości obecnego dowódcy okrętu.
W historycznym Salonie Kaprów odbyło się uroczyste przyjęcie z okazji jubileuszu – z łososiem, pieczenią z dzika i okazałym tortem urodzinowym, który wspólnie pokroili Małgorzata Łubkowska i kmdr por. Paweł Ogórek, przy którym wspólnie odśpiewaliśmy 100 lat dla ORP Błyskawica w służbie Najjaśniejszej Rzeczypospolitej.
Są takie piękne chwile, które szybko znikają, ale wczorajszy dzień pozostanie w naszej pamięci na bardzo długo!
Wyrażamy serdeczne podziękowania za pomysł spotkania i jego realizację dla całego Zarządu Towarzystwa, a zwłaszcza dla prezes Małgorzaty Łubkowskiej, Danuty Mosek, Stanisława Ferusia oraz Jerzego Łubkowsiego i dla wszystkich, którzy im pomagali.
Tekst i Zdjęcia: Polish Sue.
-En.-
40th Anniversary of the Society of Friends of the Błyskawica Ship-Museum.
On Saturday, October 4, 2025, we gathered at the ORP Błyskawica to celebrate the 40th anniversary of the Society of Friends of the Błyskawica Ship-Museum.
The Beginnings of the Society
The Society was officially registered on November 12, 1985, by the Social and Administrative Department of the Voivodeship Office in Gdańsk, pursuant to Article 21 of the Law on Associations, issued by the President of the Republic of Poland on October 27, 1932. It was entered into the register of associations and unions, and its statute was approved.
The first Inaugural Congress of the TPOM “Błyskawica” took place on December 23, 1985. The first authorities were elected: a seven-member Board with a three-member Presidium, a three-member Audit Committee, and a five-member Court of Peers.
The founding members were Jerzy Miciński, Bronisław Przybyła, Henryk Paciorek, Wojciech Święcicki, Józef Grzonka, Andrzej Ujazdowski, Celestyn Spyra, Leon Krasnowiecki, Zdzisław Waśko, Marek Twardowski, Rafał Witkowski, Józef Miłobędzki, Krzysztof Wolbek, Henryk Linka, Marek Miszewski, Marek Perzyński, Czesław Rudzki, Jarosław Rusak, Ludwik Dudkowski, Edmund Chełchowski, Bolesław Kilans, Czesław Krzynówek, Kryspin Lech, and Mieczysław Waryszak.
The first TPOM Board consisted of the following persons and positions: Kryspin Lech – President, Józef Miłobędzki – Vice-President, Mieczysław Waryszak – Secretary, Maria Nowy – Treasurer, Jerzy Miciński, Henryk Linka, and Czesław Krzynówek.
The first Audit Committee consisted of: Czesław Rudzki – Chairman, Wojciech Święcicki – Member, and Adam Izbicki – Secretary.
The first Peer Court was also established, consisting of: Zdzisław Waśko – Chairman, Andrzej Ujazdowski – Vice-Chairman, Jarosław Rusak – Secretary, Bronisław Przybyła – Member, and Józef Grzonka – Member.
Anniversary Celebrations
The celebrations began on Saturday at 8:00 AM with a ceremonial flag-raising on board the ORP Błyskawica, attended by members of the Society and the ship’s crew.
The official opening of the anniversary celebrations then took place at the Polish Naval Museum in Gdynia.
The Society’s President, Małgorzata Łubkowska, welcomed the guests, and the Museum’s Director, Tomasz Miegoń, emphasized the lasting bond between the Museum, ORP Błyskawica, and the Society.
Rear Admiral Andrzej Ogrodnik, commander of the 3rd Ship Flotilla, which includes the ORP Błyskawica, also attended the ceremony.
In his speech, he thanked the crew and members of the Society for their long-standing care of the ship and for preserving its traditions.
Lieutenant Commander Paweł Ogórek, the current commander of the Błyskawica, also spoke, emphasizing the importance of cooperation with the Society in preserving the ship for future generations.
Lieutenant Commander Jerzy Łubkowski – former commander of the ORP “Błyskawica,” spoke about the history of the TPOMB in a very engaging and humorous way.
He recalled, among other things, the events in the British town of Cowes, where annual commemorations are held to commemorate the heroic defense of the town by the “Błyskawica” during a Luftwaffe air raid.
Words of Gratitude and Reflection
The President of the Society of Friends of the Błyskawica Museum Ship, Małgorzata Łubkowska, emphasized:
“Today’s meeting is not only a celebration of our Society, but also a tribute to all generations of ORP Błyskawica sailors – those who served aboard her during the war and those who, over the decades since, have worked to preserve her legend.
The Society of Friends of the Błyskawica Museum Ship was founded out of passion and a heartfelt need – to preserve the memory, tradition, and maritime heritage of Poland. Today, after forty years, we can proudly say that this mission continues – thanks to the people who love this ship and believe in her importance to our history and identity.
I am deeply moved that we can celebrate this anniversary together with the former commanders of Błyskawica, the current commander, crew members, and friends from Poland and abroad – including representatives of the Polish community in Great Britain, who so lovingly preserve the memory of Błyskawica.” in Cowes, London, and Portsmouth. This is proof that the memory of our ship unites people across borders and generations.”
Barbara Dembińska, daughter of one of the most distinguished commanders of the Polish Navy, Commander Tadeusz Lesisz, and a member of the TPOMB Board, emphasized:
“I feel honored to have been able to co-organize and participate in this special anniversary of our Society. I am extremely pleased that the four former Commanders of the ORP Błyskawica and her current Commander participated in the ceremonies.”
These words best capture the atmosphere of community, pride, and continued tradition that accompanied the anniversary celebrations.
Premiere of the presentation “Defenders of Cowes”
During the celebrations, a special presentation prepared for the anniversary – “Defenders of Cowes” – premiered.
The film presents the biographies of 17 sailors and a description of the Battle of Cowes, based on the book by Zdzisław Dudkiewicz.
The presentation was developed in 2017 and took about a year to complete. An English version is also available, which will be published soon.
The presentation materials came from sources including the Polish Institute and Museum of General Sikorski in London and the Polish Naval Museum in Gdynia, as well as private family archives.
The presentation was prepared by Stanisław Feruś.
Honorees and Special Guests
Numerous awards and commemorative medals were presented during the ceremony.
Among those awarded diplomas of thanks for their work on behalf of the Society were: Josephine Pearson, daughter of Chief Petty Officer Franciszek Skalski, who gained fame in the defense of Cowes in 1942.
She is an activist promoting the history of the “Błyskawica” (Lightning), from Cowes on the Isle of Wight. Long-time members of the Polish Navy (TPOMB): Edward Gawenda, Edward Czyż, Kazimierz Żmuda, Robert Kędzia, Irena Matejczyk, Agnieszka Pioruńska, commanders: Rear Admiral Andrzej Ogrodnik, Rear Admiral Mirosław Jurkowlaniec, retired Vice Admiral Maciej Węglewski.
Iwona Golińska, President of the Polish Sue Association in the United Kingdom, was also awarded a diploma and a commemorative medal, for her work on behalf of the Society.
Polish Sue and “ORP Błyskawica Days”
During the anniversary, the Polish Sue Association, initiator of the annual “ORP Błyskawica Days” event, also presented its activities.
The association’s president presented previous editions of the commemorations, which took place at the Polish Social and Cultural Centre in London, the D-Day Museum in Portsmouth, and the Battle of Britain Bunker in Uxbridge.
A special element of Polish Sue’s activities is also educational projects for Polish children, such as the “Błyskawica” drawing competition entitled “Błyskawica – Hero of the Sea.” Through these projects, young people from the Polish diaspora in the United Kingdom learn about the history of the heroic ship and develop pride in their Polish heritage.
You can read about it here:
For this work, Iwona Golińska was honored with a Certificate of Recognition by the Society’s president, Małgorzata Łubkowska.
“We are extremely proud to be able to cultivate the memory of ORP Błyskawica in the UK – both among the Polish diaspora and the British public. The result of our work is three editions of the ‘ORP Błyskawica Days’ event, which includes educational series, lectures, speeches, and films promoting the ship’s history and heritage in the British Isles.”
– said Iwona Golińska.
The Certificates of Support of “Days of ORP Błyskawica” were also awarded to supporting members of TPOMB by Polish Sue Association.
ORP Błyskawica – a ship of pride and remembrance
“ORP Błyskawica – is a ship of dreams and pride for many professional and conscripted sailors. It is a vessel on which all those who wear a naval uniform have longed to serve,”
– wrote Kazimierz Żmuda, who received a diploma for his long-standing service to the Association.
“The ORP Błyskawica is also identified with by many ‘landlubbers’ who rightly consider this ship and her crews the pride of the Polish Navy. This commitment translates into sharing knowledge about the ship and the Polish Navy with their families, friends, and even on social media. I was convinced I knew almost everything about the Błyskawica – yesterday I discovered that I had no clue about many events.”
His words best capture the significance that the ORP Błyskawica holds for Poles – not just those who wore a naval uniform.
Special guests at the anniversary celebration were the commanders of the ORP Błyskawica, who gathered together to celebrate the 40th anniversary of the Society of Friends of the Błyskawica Museum Ship: Lt. Cdr. Paweł Ogórek – current commander of the ORP Błyskawica (since 2022); Lt. Cdr. Jerzy Łubkowski – commander from 2002–2017; Lt. Cdr. Lesław Paprocki – commander from 1990–2002; and 94-year-old Cdr. Kryspin Lech – commander from 1957–1962 and the first president of the Society of Friends of the Błyskawica Museum Ship.
His presence was the greatest gift for the participants and evoked much joy and positive emotions.
The gathering of so many commanders in one place had a unique, historic character and served as a beautiful symbol of the continuity of tradition and the bond between the crew, the ship, and the Society.
The celebration concluded with a special reception aboard the ORP “Błyskawica.”
The ceremony concluded on board the ORP “Błyskawica,” courtesy of the ship’s current commander.
a delicious wild boar roast.
A gala reception to celebrate the anniversary was held in the historic Privateers’ Salon, featuring salmon, roast wild boar, and a sumptuous birthday cake, which was cut together by Małgorzata Łubkowska and Lt. Cdr. Paweł Ogórek. We sang “100 Years of ORP Błyskawica in the Service of the Most Serene Republic.”
There are beautiful moments that fade away fast, but yesterday will remain in our memories for a long time!
We extend our sincere thanks to the entire Society’s Board for the idea and its implementation, especially to President Małgorzata Łubkowska, Danuta Mosek, Stanisław Feruś, and Jerzy Łubkowski, and to all who assisted them.
Text and photos: POLISH SUE
Polish Sue 
Leave a comment