25 listopada 1937 roku, dokładnie 88 lat temu, w Cowes na wyspie Wight, około godziny 14:00, odbyła się uroczystość podniesienia polskiej bandery na nowo wybudowanym niszczycielu ORP „Błyskawica”. Jednostka, ukończona 1 października 1936 roku w stoczni J. Samuel White, już wtedy uznawana była za jeden z najnowocześniejszych niszczycieli w Europie.
Rozkaz podniesienia bandery wydał ówczesny Minister Spraw Wojskowych, gen. Tadeusz Kasprzycki. Pierwszym dowódcą okrętu został członek komisji odbiorczej, kmdr por. Tadeusz Podjazd-Morgenstern, późniejszy dowódca Dywizjonu Kontrtorpedowców w Gdyni.
Próby morskie i wyjątkowe osiągi
W miesiącach poprzedzających uroczystość polscy oficerowie i podoficerowie uczestniczyli w próbach odbiorczych jednostki. Wykryte drobne usterki zostały sprawnie usunięte przez stronę angielską. W trakcie ostatnich testów ORP „Błyskawica” osiągnęła znakomitą prędkość 40,4 węzła, co czyniło ją jedną z najszybszych jednostek swojej klasy.
Tego pamiętnego dnia, 25 listopada 1937 r., przewodniczący komisji odbiorczej, kmdr por. Włodzimierz Steyer, podpisał protokół odbioru. Równocześnie dokonano przeokrętowania załogi z ORP „Wilia”, która przywiozła marynarzy do Cowes we wrześniu 1937 r.
Dzień później, 26 listopada, ORP „Błyskawica” opuściła Cowes i przez Göteborg – gdzie okręt uzupełnił amunicję – popłynęła do Gdyni.
ORP „Błyskawica” w służbie Royal Navy – dumna karta polsko-brytyjskiego braterstwa broni
Po wybuchu II wojny światowej i przedostaniu się polskiej Marynarki Wojennej na Wyspy Brytyjskie, ORP „Błyskawica” stała się integralną częścią sił morskich działających u boku Royal Navy.
Najważniejsze epizody walk u boku Royal Navy:
• Obrona Cowes i East Cowes (w nocy 4/5 maja 1942)
W jednym z najbardziej symbolicznych momentów polsko-brytyjskiej współpracy, załoga ORP „Błyskawica” – mimo że okręt przebywał na przeglądzie i był praktycznie rozbrojony – bohatersko broniła miasta Cowes przed niemieckim nalotem Luftwaffe.
Polskie działa, reflektory i zapora ogniowa znacząco ograniczyły skutki bombardowania, ratując setki domów i mieszkańców. Do dziś w Cowes pamięć o tej nocy i o polskich marynarzach jest żywa.
• Konwoje atlantyckie i arktyczne
„Błyskawica” eskortowała liczne konwoje, walcząc z U-bootami i osłaniając alianckie statki z zaopatrzeniem kierowane do Wielkiej Brytanii i ZSRR.
• Operacja „Overlord” – lądowanie w Normandii (1944)
ORP „Błyskawica” osłaniała siły inwazyjne, zwalczając niemiecką artylerię nadbrzeżną i wspierając ogniem alianckie wojska lądowe.
• Duma Polskiej Marynarki Wojennej w Wielkiej Brytanii
Lata 1939–1945 to czas, w którym niszczyciel służył ramię w ramię z Royal Navy, będąc jedną z najbardziej aktywnych polskich jednostek morskich w wojnie.
Polish Sue w 85 rocznicę podniesienia bandery na ORP BŁYSKAWICA zorganizowała urodzinową niespodziankę dla naszej weteranki – przekazaliśmy dowódcy Błyskawicy, komandorowi por. Pawłowi Ogórkowi, wspaniały obraz autorstwa Basi Kaczmarowskiej-Hamilton oraz pamiątkową tablicę.
Polish Sue co roku celebruje Dni ORP Błyskawica w Wielkiej Brytanii
Tradycją naszej organizacji jest coroczne upamiętnianie polskich marynarzy, którzy walczyli u boku Royal Navy, oraz przypominanie historii ORP „Błyskawica” – okrętu-symbolu poświęcenia, odwagi i polsko-brytyjskiego braterstwa broni.
W ramach Dni ORP Błyskawica:
- organizujemy prelekcje historyczne,
- prezentujemy wystawy i filmy – współpracujemy z Instytutem Pamięci Narodowej oraz Muzeum Marynarki Wojennej,
- odwiedzamy miejsca związane z obroną Cowes,
- spotykamy się z lokalnymi władzami, historykami i mieszkańcami,
- oddajemy hołd polskim marynarzom, którzy służyli na niszczycielu.
Te wydarzenia stały się ważnym elementem budowania wspólnej pamięci historycznej Polonii i społeczności brytyjskiej.
Więcej o 3 edycji Dni ORP Błyskawica – na linku:
Pamięć, która trwa
Dziś – 88 lat po podniesieniu bandery – ORP „Błyskawica” pozostaje ikoną polskiej Marynarki Wojennej, świadectwem kunsztu polskich marynarzy i symbolem sojuszu, który w trudnych czasach II wojny światowej jednoczył Polskę i Wielką Brytanię.
Polish Sue z dumą podtrzymuje tę pamięć i każdego roku przypomina światu o bohaterstwie załogi „Błyskawicy”.
Text: Iwona Golińska – Polish Sue
Foto: Polish Sue
En.
88th Anniversary of the Flag-Raising of the ORP Błyskawica – a ship that left a glorious mark on the history of Poland and Great Britain
On November 25, 1937, exactly 88 years ago, at approximately 2:00 PM in Cowes on the Isle of Wight, a ceremony took place to raise the Polish flag on the newly built destroyer ORP Błyskawica. Completed on October 1, 1936, at the J. Samuel White shipyard, the vessel was already considered one of the most modern destroyers in Europe.
The order to raise the flag was issued by the then Minister of Military Affairs, General Tadeusz Kasprzycki. The ship’s first commander was a member of the commissioning committee, Lieutenant Commander Tadeusz Podjazd-Morgenstern, later commander of the Destroyer Squadron in Gdynia.
Sea Trials and Exceptional Performance
In the months preceding the ceremony, Polish officers and NCOs participated in the vessel’s acceptance trials. Minor defects discovered were swiftly repaired by the British team. During the final trials, ORP Błyskawica reached an outstanding speed of 40.4 knots, making her one of the fastest vessels of her class.
On that fateful day, November 25, 1937, the chairman of the acceptance committee, Lieutenant Commander Włodzimierz Steyer, signed the acceptance protocol. Simultaneously, the crew from ORP Wilia, which had brought the sailors to Cowes in September 1937, was transferred.
The following day, November 26, ORP Błyskawica departed Cowes and, via Gothenburg – where the ship replenished its ammunition – sailed for Gdynia.
ORP “Błyskawica” in service with the Royal Navy – a proud symbol of Polish-British brotherhood in arms
After the outbreak of World War II and the Polish Navy’s incursion into the British Isles, ORP “Błyskawica” became an integral part of the naval forces operating alongside the Royal Navy.
Highlights of the Royal Navy’s combat operations:
• Defense of Cowes and East Cowes (on the night of May 4/5, 1942)
In one of the most symbolic moments of Polish-British cooperation, the crew of ORP “Błyskawica” – despite being on overhaul and practically disarmed – heroically defended the town of Cowes from a German Luftwaffe air raid.
Polish guns, searchlights, and a fire barrier significantly mitigated the effects of the bombardment, saving hundreds of homes and residents. The memory of that night and the Polish sailors lives on in Cowes to this day.
• Atlantic and Arctic Convoys
Błyskawica escorted numerous convoys, fighting U-boats and protecting Allied supply ships bound for Great Britain and the USSR.
• Operation Overlord – Normandy Landings (1944)
ORP Błyskawica protected the invasion forces, combating German coastal artillery and providing fire support to Allied land forces.
• Pride of the Polish Navy in Great Britain
The years 1939–1945 saw the destroyer serving alongside the Royal Navy, becoming one of the most active Polish naval units in the war.
Polish Sue celebrates ORP Błyskawica Days in the UK every year.
Our organization’s tradition is to annually commemorate Polish sailors who fought alongside the Royal Navy and to recall the history of the ORP Błyskawica – a ship symbol of sacrifice, courage, and Polish-British brotherhood in arms.
As part of ORP Błyskawica Days: we organize historical lectures, present exhibitions and films and cooperate with the Institute of National Remembrance and Naval Museum, visit sites related to the defense of Cowes, meet local authorities, historians, and residents and pay tribute to the Polish sailors who served on the destroyer.
These events have become an important element in building a shared historical memory between the Polish diaspora and the British community.
More on the 3rd edition of “ORP Błyskawica Days” on the link below:
A Memory That Endures
Today – 88 years after raising her flag – ORP Błyskawica remains an icon of the Polish Navy, a testament to the craftsmanship of Polish sailors, and a symbol of the alliance that united Poland and Great Britain during the difficult times of World War II.
Polish Sue proudly upholds this memory and reminds the world each year of the heroism of the Błyskawica crew.
Text: Iwona Golińska, Polish Sue
Photos: Polish Sue.
Polish Sue 
Leave a comment