168 years ago today, on 3 December 1857, in Berdyczów (today Berdychiv, Ukraine), one of the greatest writers in the English language was born — Józef Teodor Konrad Korzeniowski.

To the world he became Joseph Conrad, the author of Heart of Darkness, Lord Jim, Nostromo, The Secret Agent and other masterpieces that transformed modern literature. But behind the English pen name stood a profoundly Polish soul — shaped by exile, patriotism, and the moral struggles of a nation under occupation.

Conrad was born into a noble Polish family deeply committed to the national cause. His father, Apollo Korzeniowski, was a writer and political activist; his mother, Ewa Bobrowska, shared his patriotic convictions.

In 1862, when Conrad was just five, the Russians arrested both parents for their involvement in the independence movement. The family was exiled to Vologda in northern Russia, where the severe climate and harsh conditions devastated their health.

His mother died when he was eight, and his father when he was eleven.

Conrad never forgot the trauma of exile — it shaped his worldview and echoes throughout the moral complexity of his fiction.

As a teenager, Conrad felt a powerful call to the sea. At sixteen he left for France and later joined the British merchant navy, spending sixteen years sailing across the globe. He eventually became a British citizen — but he never stopped calling himself Polish.

He famously wrote:

“I am a Pole and will remain one forever.”

The Shadow-Line (1915), from which the striking quotation above is taken, is one of Conrad’s most autobiographical works. It recounts his first command of a ship — a moment he saw as the crossing from youth into adulthood.

The moral burden of responsibility, the haunting sense of destiny, the confrontation with fear — these themes reflect the Polish Romantic tradition as much as maritime adventure.

Although Conrad wrote in English, Poland lived in every page he produced.  His moral dilemmas echo the ethos of 19th-century Polish intelligentsia.  His scepticism toward imperial power was born from Russian oppression. His recurring themes of exile and identity reflect the experience of an occupied nation.

His novel Under Western Eyes stands as one of the most powerful critiques of Russian autocracy ever written.

Recently, members of the Polish Sue Association visited the POSK Library in London — one of the most important Polish cultural institutions in the United Kingdom. During this visit, we had the opportunity to see rare photographs, documents and artefacts connected with Joseph Conrad.

The Polish Library at POSK is not only a guardian of Polish literary heritage abroad; it is also a depository of historic editions and archival materials related to Joseph Conrad, preserving them for future generations. Some of these items include early editions of his works, correspondence, and visual materials that shed new light on the life and legacy of the great writer.

This visit was a powerful reminder of how deeply Conrad remains woven into the cultural memory of the Polish diaspora — and how important institutions like POSK are in safeguarding that legacy.

Despite his global fame, Conrad never severed his emotional or moral ties to Poland. He refused honours from tsarist Russia, supported the Polish cause during World War I, and celebrated the rebirth of Poland in 1918 — two years before his death.

His life was a journey from political exile to literary greatness, but the compass guiding him always pointed back to Poland.

Conrad’s literary universe explores questions that remain urgent today including: what is courage, how does a person confront moral darkness,  how do we navigate responsibility, guilt and destiny and what does it mean to cross the “shadow-line” into maturity. 

These themes arise from his Polish upbringing — forged in suffering, resistance, and reflection.

On the anniversary of his birth, we remember Joseph Conrad not only as a master of English literature, but as a Polish exile whose life story shaped some of the most influential works of the 20th century.

A sailor who sailed under the British flag, a writer who transformed English prose, but above all — a man who carried Poland in his heart across every ocean.

Text: Iwona Golińska.

Photos: Iwona Golińska, Joseph Conrad-Korzeniowski Museum, POSK Library.

-Pl– 

Joseph Conrad — Polskie serce na morzu – w 168. rocznicę urodzin.

168 lat temu, 3 grudnia 1857 roku, w Berdyczowie (dziś Berdyczów na Ukrainie) urodził się jeden z najwybitniejszych pisarzy anglojęzycznych — Józef Teodor Konrad Korzeniowski.

Dla świata stał się Josephem Conradem, autorem „Jądra ciemności”, „Lorda Jima”, „Nostromo”, „Tajnego agenta” i innych arcydzieł, które odmieniły literaturę współczesną.

Jednak za angielskim pseudonimem kryła się głęboko polska dusza — ukształtowana przez wygnanie, patriotyzm i moralne zmagania narodu pod okupacją.

Conrad urodził się w szlacheckiej polskiej rodzinie głęboko oddanej sprawie narodowej.

Jego ojciec, Apollo Korzeniowski, był pisarzem i działaczem politycznym; matka, Ewa Bobrowska, podzielała jego patriotyczne przekonania.

W 1862 roku, gdy Conrad miał zaledwie pięć lat, Rosjanie aresztowali oboje rodziców za udział w ruchu niepodległościowym. Rodzina została zesłana do Wołogdy w północnej Rosji, gdzie surowy klimat i trudne warunki zrujnowały ich zdrowie.

Jego matka zmarła, gdy miał osiem lat, a ojciec, gdy miał jedenaście.

Conrad nigdy nie zapomniał traumy wygnania – ukształtowała ona jego światopogląd i odbija się echem w moralnej złożoności jego twórczości.

Jako nastolatek Conrad poczuł silne powołanie do morza. W wieku szesnastu lat wyjechał do Francji, a później wstąpił do brytyjskiej marynarki handlowej, spędzając szesnaście lat na żeglowaniu po całym świecie. Ostatecznie został obywatelem brytyjskim – ale nigdy nie przestał nazywać siebie Polakiem.

Słynnie napisał:

„Jestem Polakiem i pozostanę nim na zawsze”.

„Smuga cienia” (1915), z której pochodzi powyższy, uderzający cytat, to jedno z najbardziej autobiograficznych dzieł Conrada. Opowiada o jego pierwszym dowodzeniu statkiem – momencie, który postrzegał jako przejście z młodości w dorosłość.

Moralny ciężar odpowiedzialności, nieustanne poczucie przeznaczenia, konfrontacja ze strachem – te tematy odzwierciedlają zarówno polską tradycję romantyczną, jak i morską przygodę.

Chociaż Conrad pisał po angielsku, Polska była obecna na każdej stronie jego twórczości.

Jego dylematy moralne odzwierciedlają etos XIX-wiecznej polskiej inteligencji.

Jego sceptycyzm wobec władzy imperialnej zrodził się z rosyjskiego ucisku. Powracające motywy wygnania i tożsamości odzwierciedlają doświadczenia okupowanego narodu.

Jego powieść „W oczach Zachodu” jest jedną z najmocniejszych krytyk rosyjskiego autokracji, jakie kiedykolwiek napisano.

Niedawno członkowie Stowarzyszenia Polish Sue odwiedzili Bibliotekę POSK w Londynie – jedną z najważniejszych polskich instytucji kulturalnych w Wielkiej Brytanii. Podczas tej wizyty mieliśmy okazję zobaczyć rzadkie fotografie, dokumenty i artefakty związane z Josephem Conradem.

Biblioteka Polska w POSK, jest nie tylko strażnikiem polskiego dziedzictwa literackiego za granicą, ale także depozytariuszem historycznych wydań i materiałów archiwalnych związanych z Josephem Conradem, zachowując je dla przyszłych pokoleń.

Wśród tych eksponatów znajdują się wczesne wydania jego dzieł, korespondencja i materiały wizualne, które rzucają nowe światło na życie i dziedzictwo wielkiego pisarza.

Ta wizyta była dobitnym przypomnieniem, jak głęboko Conrad jest wpisany w pamięć kulturową polskiej diaspory – i jak ważną rolę w ochronie tego dziedzictwa odgrywają instytucje takie jak POSK.

Pomimo światowej sławy, Conrad nigdy nie zerwał emocjonalnych ani moralnych więzi z Polską. Odmówił przyjęcia honorów od carskiej Rosji, wspierał sprawę polską podczas I wojny światowej i świętował odrodzenie Polski w 1918 roku – dwa lata przed śmiercią.

Jego życie było podróżą od politycznego wygnania do literackiej wielkości, ale kompas, który go prowadził, zawsze wskazywał na Polskę.

Literacki wszechświat Conrada zgłębia pytania, które pozostają aktualne do dziś, takie jak: czym jest odwaga, jak człowiek stawia czoła moralnemu mrokowi, jak radzimy sobie z odpowiedzialnością, winą i przeznaczeniem oraz co oznacza przekroczenie „cienia” i dojrzenie dojrzałości.

Te tematy wyrastają z jego polskiego wychowania – ukształtowanego w cierpieniu, oporze i refleksji.

W rocznicę jego urodzin wspominamy Josepha Conrada nie tylko jako mistrza literatury angielskiej, ale także jako polskiego emigranta, którego historia życia ukształtowała niektóre z najbardziej wpływowych dzieł XX wieku.

Żeglarza, który pływał pod brytyjską banderą, pisarza, który odmienił angielską prozę, ale przede wszystkim – człowieka, który nosił Polskę w sercu przez wszystkie oceany.

Tekst: Iwona Golińska.

Zdjęcia: Iwona Golińska, Muzeum Josepha Conrada-Korzeniowskiego, POSK Library.