Stan wojenny obowiązywał w Polsce od 13 grudnia 1981 r. do 22 lipca 1983 r. i był jednym z najciemniejszych rozdziałów w powojennej historii kraju. Władze Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej, działając w interesie systemu komunistycznego, a nie społeczeństwa, drastycznie ograniczyły życie codzienne obywateli w celu zdławienia opozycji politycznej, w szczególności masowego ruchu „Solidarność”.

Tysiące działaczy opozycji zostało internowanych bez postawienia zarzutów, a co najmniej 91 osób poniosło śmierć. Choć stan wojenny formalnie zniesiono w 1983 r., wielu więźniów politycznych odzyskało wolność dopiero w wyniku amnestii w 1986 r.

Aby zrozumieć skalę tej tragedii, należy przypomnieć realia lat 70. Komunistyczna Polska pogrążyła się w głębokiej recesji gospodarczej. Pierwszy sekretarz PZPR Edward Gierek zaciągnął ogromne pożyczki u zachodnich kredytodawców, które zamiast poprawy doprowadziły do kryzysu zadłużeniowego. Braki podstawowych towarów i system kartkowy stały się codziennością.

W tych warunkach w 1980 r. powstała „Solidarność” – pierwszy niezależny, antykomunistyczny związek zawodowy w bloku wschodnim. Choć Gierek zgodził się na jej legalizację na mocy Porozumień Gdańskich, już miesiąc później – pod naciskiem ZSRR – został odsunięty od władzy i umieszczony w areszcie domowym.

Liberalniejsza postawa Polski wobec opozycji budziła niepokój w Moskwie. Związek Radziecki obawiał się, że Polska może zerwać z komunizmem i zbliżyć się do Zachodu, co zagroziłoby stabilności całego bloku wschodniego i RWPG.

W obliczu narastających strajków i widma bankructwa państwa, nowy pierwszy sekretarz PZPR i jednocześnie dowódca wojska – gen. Wojciech Jaruzelski – powołał Wojskową Radę Ocalenia Narodowego (WRON). Jej celem było zdławienie oporu społecznego, nawet za cenę użycia siły.

Do dziś trwają spory historyczne, czy Jaruzelski działał z obawy przed sowiecką interwencją zbrojną – na wzór Węgier 1956 r. czy Czechosłowacji 1968 r. Faktem pozostaje, że 13 grudnia 1981 r. w telewizyjnym wystąpieniu ogłosił wprowadzenie stanu wojennego przeciwko własnym obywatelom.

Na ulice polskich miast wyprowadzono Wojsko Polskie, Milicję Obywatelską, oddziały ZOMO oraz czołgi. Wprowadzono godzinę policyjną, zakazano podróży międzymiastowych bez zezwoleń, zaostrzono reglamentację żywności, przywrócono pełną cenzurę mediów i korespondencji. Służba Bezpieczeństwa prowadziła masową inwigilację społeczeństwa.

16 grudnia 1981 r. podczas pacyfikacji strajku w kopalni „Wujek” w Katowicach oddziały ZOMO zabiły 9 górników. Protesty w całym kraju były brutalnie tłumione przy użyciu armatek wodnych, gazu łzawiącego i pałek. Tysiące osób zatrzymano, wielu internowanych było bitych i torturowanych.

31 sierpnia 1982 r. w Lubinie zginęły kolejne trzy osoby. Do końca stanu wojennego życie straciło około 91 obywateli, choć liczba ta wciąż pozostaje przedmiotem badań historyków.

Zapalenie świecy 13 grudnia to nie tylko gest pamięci, lecz także akt sprzeciwu wobec zapomnienia i fałszowania historii. To hołd dla ofiar komunistycznego terroru i przypomnienie, że wolność nie została dana raz na zawsze.

Polish Sue zaprasza do uczczenia pamięci ofiar komunizmu w 44. rocznicę wprowadzenia stanu wojennego w Polsce, poprzez symboliczne zapalenie świecy w oknie 13 grudnia o godz. 19.30 – dokładnie w czasie, gdy komunistyczna junta wojskowa pod przywództwem generała Wojciecha Jaruzelskiego ogłosiła zawieszenie podstawowych praw obywatelskich i rozpoczęła brutalną rozprawę z własnym narodem.

Kliknij tutaj:

https://www.facebook.com/share/1Aa6VMVFFM/?mibextid=wwXIfr

Pamiętamy.

Zdjęcia / Photos: Wikipedia, archiwa IPN

Text :  Iwona Golinska 

En 

December 13, 1981 – a memory that binds – today marks the 44th anniversary of the imposition of martial law in Poland. We remember.

Martial law was in effect in Poland from December 13, 1981, to July 22, 1983, and was one of the darkest chapters in the country’s post-war history. The authorities of the Polish People’s Republic, acting in the interests of the communist system rather than society, drastically restricted the daily lives of citizens in order to suppress political opposition, particularly the mass “Solidarity” movement.

Thousands of opposition activists were interned without charge, and at least 91 people died. Although martial law was formally lifted in 1983, many political prisoners were only released following an amnesty in 1986.

To understand the scale of this tragedy, it is necessary to recall the realities of the 1970s. Communist Poland was plunged into a deep economic recession. First Secretary of the Polish United Workers’ Party, Edward Gierek, took out massive loans from Western lenders, which, instead of improving conditions, led to a debt crisis. Shortages of basic goods and the rationing system became commonplace.

In these conditions, Solidarity was founded in 1980 – the first independent, anti-communist trade union in the Eastern Bloc. Although Gierek agreed to its legalization under the Gdańsk Agreements, just a month later – under pressure from the USSR – he was removed from power and placed under house arrest.

Poland’s more liberal stance towards the opposition raised concerns in Moscow. The Soviet Union feared that Poland might break with communism and move closer to the West, which would threaten the stability of the entire Eastern Bloc and the Comecon.

Faced with increasing strikes and the threat of state bankruptcy, the new First Secretary of the Polish United Workers’ Party (PZPR) and military commander, General Wojciech Jaruzelski, established the Military Council of National Salvation (WRON). Its goal was to suppress social resistance, even at the cost of force.

Historical disputes persist to this day as to whether Jaruzelski acted out of fear of Soviet military intervention—as in Hungary in 1956 or Czechoslovakia in 1968. The fact remains that on December 13, 1981, in a televised address, he announced the imposition of martial law against his own citizens.

The Polish Army, Citizens’ Militia, ZOMO units, and tanks were deployed to the streets of Polish cities. A curfew was imposed, intercity travel without permits was banned, food rationing was tightened, and full media and correspondence censorship was reinstated. The Security Service (SB) conducted mass surveillance of society.

On December 16, 1981, during the suppression of a strike at the “Wujek” mine in Katowice, ZOMO units killed nine miners. Protests across the country were brutally suppressed using water cannons, tear gas, and batons. Thousands were detained, and many internees were beaten and tortured.

On August 31, 1982, three more people died in Lubin. By the end of martial law, approximately 91 citizens had lost their lives, although this number remains a subject of research by historians.

Lighting a candle on December 13th is not only a gesture of remembrance but also an act of resistance to forgetting and falsifying history. It is a tribute to the victims of communist terror and a reminder that freedom is not granted once and for all.

Polish Sue invites you to commemorate the victims of communism on the 44th anniversary of the imposition of martial law in Poland by symbolically lighting a candle in your window on December 13th at 7:30 PM – the very moment when the communist military junta led by General Wojciech Jaruzelski announced the suspension of basic civil rights and began a brutal crackdown on its own people.

Click here:

https://www.facebook.com/share/1Aa6VMVFFM/?mibextid=wwXIfr

We remember.

Photos: Wikipedia, Institute of National Remembrance archives

Text: Iwona Golinska