The Polish Sue Association was honoured to take part in the “Carol of the Bells”, the 12th Charity Christmas Carol Concert, held at the historic Central RAF Church of St Clement Danes in London on the 14th December, 2025.

The event was organised by The Association of the Polish Knights of Malta (UK) and brought together members of the Polish and British communities in a spirit of remembrance, charity and shared history.

St Clement Danes is a place of Christian worship dating back to the 9th century and has held the status of the Church of the Royal Air Force since 1958. Its walls and floor bear witness to centuries of faith, sacrifice and service, making it a deeply symbolic setting for this concert and commemoration.

Many present were keenly aware of the outstanding contribution of the Polish Air Force during the Second World War, particularly in the Battle of Britain, but the evening also served as an important reminder of the broader history of Polish military aviation.

The Polish Air Force (PAF) was established in 1918 and gained early combat experience during the Polish–Bolshevik War of 1919–1920. Although development slowed in the following years, a major modernisation programme began in the 1930s under General Władysław Sikorski.

 Comprehensive and demanding training facilities were created for aircrew and aircraft engineers, with training lasting three years—longer than in many other air forces of the time.

As a result, by 1939 Polish pilots possessed exceptional technical knowledge, engineering skills and combat flying experience, providing the Polish Air Force with a strong foundation at the outbreak of the Second World War.

When Germany invaded Poland in September 1939, the Polish Air Force faced overwhelming odds: fewer than 400 aircraft against more than 3,000 modern German combat aircraft. Despite flying outdated and slower machines, Polish pilots shot down over 170 Luftwaffe aircraft. The first Allied ace of the Second World War was Stanisław Skalski, who achieved five confirmed victories during the September Campaign.

Skalski later remarked that although German aircraft were superior, German pilots were often less competent in aerial combat, and that with comparable aircraft, Polish pilots could defeat them.

By 1940, thousands of Polish Air Force personnel had reached Britain and were eager to continue the fight. Polish fighter and bomber squadrons were soon established within the RAF, quickly proving their skill, courage and professionalism. Their effectiveness was beyond doubt during the Battle of Britain, where No. 303 Polish Fighter Squadron became the highest-scoring squadron in Fighter Command.

Air Chief Marshal Sir Hugh Dowding, Commander-in-Chief of RAF Fighter Command, later stated:

“Had it not been for the magnificent material contributed by the Polish Squadrons and their unsurpassed gallantry, I hesitate to say that the outcome of the battle would have been the same.”

The floor of St Clement Danes, constructed of Welsh slate, is inscribed with the badges of over 800 RAF commands, squadrons, stations and formations. Within the north aisle, a memorial commemorates the Polish airmen and squadrons who fought in the defence of the United Kingdom and the liberation of Europe during the Second World War.

This memorial plaque was unveiled on 8 September 1968, in a ceremony attended by General Władysław Anders and Air Marshal Sir Frederick Rosier, honouring all Polish Air Force squadrons serving within the RAF during the war.

During the concert, and in honour of these gallant Polish airmen, the Knights and Cadets of the Polish Order of Malta laid a wreath at the Polish Airmen’s Memorial.

This solemn act of remembrance underscored the enduring gratitude owed to those who fought for freedom, often far from their homeland.

The Polish Sue Association is proud to have participated in this meaningful event, which combined music, history and remembrance, strengthening the bonds between the Polish and British communities and ensuring that the legacy of the Polish Air Force continues to be remembered by future generations.

Iwona Golińska, MBA – President of Polish Sue. Her family members served in the Polish Air Force. Her grandfather, Corporal Feliks Goliński, was a ground support engineer in the Polish 316th and 302nd Squadrons. He fought in the Battle of Britain and was awarded the Air Medal three times for his service in World War II. Her cousin, Roman Matuszkiewicz, was a Polish Air Force officer, a pilot-navigator in the 300th Bomber Squadron, and was awarded, among other awards, the Cross of Valor for his bravery on the battlefield. Glory to the Heroes! 🇵🇱

– PL-

Carol of the Bells – Noc wiary, pamięci i wdzięczności – Polish Sue wzięła udział w 12. Charytatywnym Koncercie Kolęd w kościele Royal Air Force St Clement Danes w Londynie.

Polish Sue miała zaszczyt wziąć udział w „Carol of the Bells”, XII Charytatywnym Koncercie Kolęd, który odbył się w historycznym kościele Central RAF pod wezwaniem St Clement Danes w Londynie, w dniu 14 grudnia 2025 r.

Wydarzenie zostało zorganizowane przez Związek Polskich Rycerzy Maltańskich (Wielka Brytania) i zgromadziło członków społeczności polskiej i brytyjskiej w duchu pamięci, dobroczynności i wspólnej historii.

Kościół św. Klemensa Danes to miejsce kultu chrześcijańskiego, którego historia sięga IX wieku, a od 1958 roku posiada status kościoła Królewskich Sił Powietrznych. Jego ściany i podłoga świadczą o wiekach wiary, poświęcenia i służby, co czyni go głęboko symbolicznym miejscem tego koncertu i upamiętnienia.

Wielu obecnych doskonale zdawało sobie sprawę z wyjątkowego wkładu Polskich Sił Powietrznych podczas II wojny światowej, a zwłaszcza w bitwie o Anglię. Wieczór ten był jednak również ważnym przypomnieniem szerszej historii polskiego lotnictwa wojskowego.

Polskie Siły Powietrzne (PSP) powstały w 1918 roku i zdobyły wczesne doświadczenie bojowe podczas wojny polsko-bolszewickiej w latach 1919–1920. Chociaż rozwój Polskich Sił Powietrznych (PSL) spowolnił w kolejnych latach, w latach 30. XX wieku pod dowództwem generała Władysława Sikorskiego rozpoczęto szeroko zakrojony program modernizacyjny. Stworzono kompleksowe i wymagające zaplecze szkoleniowe dla załóg i inżynierów lotniczych, a szkolenie trwało trzy lata – dłużej niż w wielu innych siłach powietrznych tamtych czasów.

W rezultacie, do 1939 roku polscy piloci posiadali wyjątkową wiedzę techniczną, umiejętności inżynieryjne i doświadczenie w lotnictwie bojowym, co zapewniło Polskim Siłom Powietrznym solidny fundament w momencie wybuchu II wojny światowej.

Kiedy Niemcy napadły na Polskę we wrześniu 1939 roku, polskie siły powietrzne stanęły w obliczu przytłaczającej przewagi: mniej niż 400 samolotów przeciwko ponad 3000 nowoczesnych niemieckich samolotów bojowych. Pomimo latania na przestarzałych i wolniejszych maszynach, polscy piloci zestrzelili ponad 170 samolotów Luftwaffe. Pierwszym alianckim asem II wojny światowej był Stanisław Skalski, który odniósł pięć potwierdzonych zwycięstw w kampanii wrześniowej.

Skalski zauważył później, że chociaż niemieckie samoloty były lepsze, niemieccy piloci często byli mniej kompetentni w walce powietrznej i że dysponując porównywalnymi maszynami, polscy piloci mogli ich pokonać.

Do 1940 roku tysiące polskich żołnierzy dotarło do Wielkiej Brytanii i pragnęło kontynuować walkę. Polskie dywizjony myśliwskie i bombowe wkrótce utworzyły się w RAF-ie, szybko udowadniając swoje umiejętności, odwagę i profesjonalizm. Ich skuteczność nie budziła wątpliwości podczas bitwy o Anglię, gdzie 303. Dywizjon Myśliwski stał się najskuteczniejszym dywizjonem w dowództwie myśliwców.

Marszałek lotnictwa sir Hugh Dowding, dowódca naczelny RAF Fighter Command, stwierdził później:

„Gdyby nie wspaniałe środki dostarczone przez polskie dywizjony i ich niezrównane męstwo, waham się twierdzić, że wynik bitwy byłby taki sam”.

Posadzka kościoła St Clement Danes, zbudowana z walijskiego kamienia tzw. “łupka”, ozdobiona jest odznakami ponad 800 dowództw, dywizjonów, stacji i formacji RAF. 

W północnej nawie znajduje się pomnik upamiętniający polskich lotników i dywizjony, którzy walczyli w obronie Zjednoczonego Królestwa i wyzwoleniu Europy podczas II wojny światowej.

Ta tablica pamiątkowa została odsłonięta 8 września 1968 roku podczas uroczystości z udziałem generała Władysława Andersa i marszałka lotnictwa sir Fredericka Rosiera, honorując wszystkie dywizjony polskich sił powietrznych służące w RAF podczas wojny.

Podczas koncertu, ku czci dzielnych polskich lotników, Kawalerowie i Kadeci Polskiego Zakonu Maltańskiego złożyli wieniec pod Pomnikiem Lotników Polskich. 

Stowarzyszenie Polish Sue jest dumne z udziału w tym ważnym wydarzeniu, które łączyło muzykę, historię i pamięć, wzmacniając więzi między społecznością polską i brytyjską oraz dbając o to, aby dziedzictwo Polskich Sił Powietrznych było pielęgnowane przez przyszłe pokolenia.

Ten uroczysty akt pamięci podkreślił nieprzemijającą wdzięczność należną tym, którzy walczyli o wolność, często z dala od ojczyzny.

Tekst i zdjęcia:

Iwona Golińska, MBA – Prezes Polish Sue. Członkowie jej rodziny służyli w Polskich Sił Powietrznych – dziadek, kapral Feliks Goliński – inżynier wsparcia naziemnego w polskich dywizjonach 316 i 302 walczył w Bitwie o Anglię, a za zasługi w II wojnie został trzykrotnie odznaczony Medalem Lotniczym. Jej kuzyn, Roman Matuszkiewicz był oficerem lotnictwa polskiego, pilotem-nawigatorem w 300. dywizjonie bombowym, odznaczonym, między innymi, Krzyżem Walecznych za odwagę na polu walki. Część ich pamięci ! 🇵🇱