22 grudnia 1990 roku zapisał się złotymi zgłoskami w historii Polski. Tego dnia Ryszard Kaczorowski, ostatni Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej na uchodźstwie, przekazał insygnia władzy prezydenckiej Lechowi Wałęsie, pierwszemu Prezydentowi RP wybranemu w powszechnych, wolnych wyborach po upadku komunizmu.
Akt ten miał wymiar nie tylko ceremonialny, lecz przede wszystkim głęboko symboliczny i ustrojowy – potwierdzał ciągłość prawną Państwa Polskiego, przerwaną w kraju przez narzucony siłą system komunistyczny.
Po klęsce kampanii wrześniowej w 1939 roku i utracie realnej suwerenności, legalne władze Rzeczypospolitej kontynuowały swoją misję na uchodźstwie – najpierw we Francji, a następnie w Wielkiej Brytanii. Kierowały się zasadą legalizmu, czyli nieprzerwanego trwania konstytucyjnych organów państwa mimo okupacji i późniejszej dominacji Związku Sowieckiego nad Polską.
To właśnie ta zasada stała się fundamentem funkcjonowania rządu i prezydentów RP na uchodźstwie, którzy nigdy nie uznali komunistycznych władz w Warszawie za legalne.
Przez ponad pół wieku emigracja niepodległościowa – często marginalizowana, pozbawiona wpływów i środków – przechowała symbole, archiwa, ciągłość urzędów i pamięć o wolnej Rzeczypospolitej.
Ryszard Kaczorowski objął urząd Prezydenta RP na uchodźstwie w 1989 roku, w momencie historycznego przełomu.
Doskonale rozumiał, że jego misją jest doprowadzenie do godnego i prawnego domknięcia emigracyjnego rozdziału dziejów państwa. Przekazanie insygniów – Orderu Orła Białego, pieczęci państwowych, chorągwi Rzeczypospolitej oraz Konstytucji kwietniowej – było aktem odpowiedzialności wobec historii i przyszłych pokoleń.
Gest ten nie oznaczał zwykłego „oddania władzy”, lecz przywrócenie jej legalnemu państwu odrodzonemu w warunkach wolności. Był to także hołd dla tysięcy emigrantów politycznych, żołnierzy Polskich Sił Zbrojnych na Zachodzie, działaczy i rodzin, które przez dziesięciolecia pozostały wierne idei niepodległej Polski.
Akt z 22 grudnia 1990 roku potwierdził, że III Rzeczpospolita nie powstała „od zera”, lecz jest kontynuatorką II RP, a nie PRL-u – państwa zależnego od Moskwy, zbudowanego na przemocy, fałszu i represjach. Był to moment, w którym symbolicznie zakończyła się epoka zniewolenia, a państwowość polska odzyskała swoją historyczną ciągłość.
Choć nie wszystkie postulaty emigracji zostały w pełni zrealizowane w praktyce ustrojowej III RP, znaczenie tego wydarzenia pozostaje niepodważalne. To dowód, że nawet w najtrudniejszych czasach można zachować wierność zasadom, prawu i narodowej godności.
Dziś, wspominając 22 grudnia 1990 roku, oddajemy hołd niezłomnej emigracji antykomunistycznej oraz Ryszardowi Kaczorowskiemu – człowiekowi, który w imieniu wolnej Polski potrafił zamknąć dramatyczny rozdział historii z klasą, odpowiedzialnością i głębokim poczuciem służby państwu.
To wydarzenie pozostaje dla nas zobowiązaniem: by strzec suwerenności, prawdy historycznej i zasad, które przez dekady przechowywano na emigracji – często w samotności, lecz zawsze z wiarą w wolną Rzeczpospolitą.
Poniżej nasze wspomnienie o Ryszardzie Kaczorowskim z okazji urodzin:
Tekst: Iwona Golińska
EN.
December 22, 1990 – a symbol of the continuity of the Polish State. Ryszard Kaczorowski, the last President of the Republic of Poland in exile, handed over the insignia of power.
December 22, 1990, marked a golden moment in Polish history.
On that day, Ryszard Kaczorowski, the last President of the Republic of Poland in exile, handed over the insignia of presidential power to Lech Wałęsa, the first President of the Republic of Poland elected in universal, free elections after the fall of communism.
This act had not only a ceremonial dimension, but above all a deeply symbolic and constitutional one – it confirmed the legal continuity of the Polish State, which had been interrupted in the country by the forcibly imposed communist system.
After the defeat of the September Campaign in 1939 and the loss of real sovereignty, the legal authorities of the Republic continued their mission in exile – first in France and then in Great Britain.
They were guided by the principle of legalism, meaning the uninterrupted existence of constitutional state organs despite the occupation and subsequent domination of Poland by the Soviet Union.
It was this principle that became the foundation for the functioning of the government and presidents of the Republic of Poland in exile, who never recognized the communist authorities in Warsaw as legal.
For over half a century, the independence emigration – often marginalized, deprived of influence and resources – preserved the symbols, archives, continuity of office, and the memory of the free Republic of Poland.Ryszard Kaczorowski assumed the office of President of the Republic of Poland in exile in 1989, at a moment of historic turning point.
He fully understood that his mission was to bring a dignified and legal closure to the exile chapter of the country’s history.
The handover of the insignia – the Order of the White Eagle, state seals, the banner of the Republic, and the April Constitution – was an act of responsibility to history and future generations.
This gesture did not simply signify a “relinquishment of power,” but rather a restoration of power to a legally established state reborn in freedom. It was also a tribute to the thousands of political emigrants, soldiers of the Polish Armed Forces in the West, activists, and families who remained faithful to the idea of an independent Poland for decades.The Act of December 22, 1990, confirmed that the Third Polish Republic was not created “from scratch,” but rather a continuation of the Second Polish Republic, not the Polish People’s Republic – a state dependent on Moscow, built on violence, deceit, and repression.
This was the moment when the era of enslavement symbolically ended, and Polish statehood regained its historical continuity.
While not all of the emigrants’ demands were fully implemented in the political practice of the Third Polish Republic, the significance of this event remains undeniable. It proves that even in the most difficult times, fidelity to principles, law, and national dignity can be maintained.
Today, as we commemorate December 22, 1990, we pay tribute to the steadfast anti-communist emigration and to Ryszard Kaczorowski – a man who, on behalf of a free Poland, was able to close a dramatic chapter in history with class, responsibility, and a profound sense of service to the state.
This event remains a commitment for us: to safeguard sovereignty, historical truth, and the principles that were preserved for decades in exile – often in solitude, but always with faith in a free Republic.
Below is our Contribution to Ryszard Kaczorowski on his Birthday – see link:
Text: Iwona Golińska
Polish Sue 
Leave a comment